Frasar bankaráðherrans

Billegur og frasakenndur málflutningur Árna Páls Árnasonar er ótrúlega mótsagnakenndur og staðfestir algjöra vanhæfni ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurðardóttur.  Hann þykist hafa verið að þrýsta á fjármálafyrirtæki og beita þau hörðu, á sama tíma og upp komst að ráðherra sendi ráðuneytisfólk á fund þingnefndar með svör sem samin voru af umræddum fjármálafyrirtækjum. Málið sem var til umræðu var kostulegir endurútreikningar á ólöglegum lánum þar sem ríkisstjórnin dró taum fjármálafyrirtækja á kostnað almennra lántakenda. 

Ráðherra bankamála hefur upp á síðkastið blandað sér umræðu um sjávarútvegsmál og er ástæðan mögulega sú að Árni Páll vill leiða talið frá vandræðagangi og spillingu í eigin málaflokki  eða þá gefa Jóhönnu tilli ástæðu til að slá á frest breytingum á sjávarútvegskerfinu.  Vandséð er að það sé nokkur meining á bak við fyrirheit Jóhönnu Sigurðardóttur um breytingar á kvótakerfinu frekar en afnám verðtryggingarinnar.

Annars er málflutningur málflutningur Árna Páls kostulegur en hann tíundar sögulegt mikilvægi Samfylkingarinnar við að koma á réttlátu Norrænu velferðarþjóðfélagi þar sem markaðslögmálin knýja verðmætaframleiðslu samfélagsins.  Ráðherrann telur að vænlegasta leiðin til þess sé að viðhalda lokuðu kvótakerfi sem hvetur til sóunar og hefur fengið algjöra falleinkunn hjá Mannréttindanefnd Sameinuðu þjóðanna!

Er hægt að taka eitthvað mark á Árna Páli?

Hver er þessi Gunnar Haraldsson hagfræðingur OECD?

Margir furða sig á því hvers vegna í ósköpunum Efnahags  og framfarastofnun Evrópu, OECD hafi stutt áframhaldandi mismunun og mannréttindabrot í undirstöðuatvinnugrein landsmanna og vitnað eingöngu í vitleysisútreikninga Daða Más Kristóferssonar og Ragnars Árnasonar.  Eflaust er ástæðan fyrir því sú að einn af höfundum skýrslunnar er Gunnar Haraldsson hagfræðingur.

 

Gunnar Haraldsson fyrrum stjórnarformaður FME, var um áratugaskeið samverkamaður Ragnars Árnasonar prófessors og eiga þeir sameiginlega "heiðurinn" eða réttara sagt sökina á skýrslunni, Þjóðhagsleg áhrif alfareglunnar.  Umrædd aflaregla er hornsteinn reiknisfiskifræðinnar sem gengur í megin dráttum út á að veiða minna, til að geta veitt meira seinna og veiða fast ákveðið hlutfall af veiðistofni.  Frá því að aflareglan var tekin upp hefur botnfiskafli dregist saman frá því sem áður var. Þrátt fyrir gífurlegan samdrátt í veiðum þá er ekkert lát á því að fylgismenn reiknisfiskifræðinnar berji hausnum við steininn og haldi áfram að boða orðið sem gengur þvert á viðtekna vistfræði.  Framangreind skýrsla um þjóðhagsleg áhrif alfareglunnar var engin undantekning á því. Í henni er því haldið fram að árangur hafi náðst, en herða þyrfti á niðurskurði á veiðum og hætta um skeið þorskveiðum.  Það er engin spurning í mínum huga að umræddar aðferðir eru fyrir löngu fullreyndar enda ganga þær í berhögg við viðtekna líffræði.  Þær munu einfaldlega ekki ganga upp.

Annars er merkilegt að fylgjast með framgöngu RÚV í umfjöllun um fiskveiðikafla í skýrslu OECD. Þáttarstjórnendum í Síðdegisþætti þjóðarútvarpsins fannst við hæfi, að fá hlutlæga og fræðilega umfjöllun hjá Friðriki Má Baldurssyni, prófessor við HR.  

Í umfjöllun RÚV var sleppt að taka það fram að sá hlutlausi Friðrik Már Baldursson sat í þeirri nefnd sem ákvað að taka upp umrædda aflareglu, sem reynst hefur svo ákaflega illa. Hann var jafnframt fenginn sem varaformaður í nefnd sem hafði það að hlutverk að endurskoða eigin aflareglu, þegar ljóst var að vonir um aukinn afla höfðu brostið.  Einnig var hlaupið yfir þá staðreynd að Friðrik Már Baldursson, stjórnarformaður Hafró, skrifaði vafasama skýrslu ásamt Portes sem kostuð var af hrunaliðinu.  Niðurstaða skýrslunnar sem kom út skömmu fyrir algjört hrun fjármálakerfisins ,var sú að íslensku bankarnir stæðu traustum fótum!  Þess ber að geta að á sama tíma og Friðrik Már skrifaði skýrsluna sem olli þjóðarbúinu ómældum skaða, þá gegndi hann stöðu prófessors við HÍ með fulltingi Kaupþings, eins og það var orðað.

Mér finnst sem að bitur reynslan ætti að kenna þjóðinni að nóg sé komið af því að hagfræðingar séu að reikna út vöxt og viðgang dýrastofna, jafnvel áratugi fram í tímann.  Sömuleiðis þá er tímabært að fá til ráðgjafar aðra en þá sem hafa haft rangt fyrir sér.

Það er orðið tímabært að RÚV og aðrir fjölmiðlar hleypi að í umræðunni, gagnrýnum viðhorfum sem byggja á viðtekinni vistfræði. 

 

OECD: Ragnar Árnason segir kerfi Ragnars Árnasonar skili árangri

Margir landsmenn klóra sér í hausnum yfir því hver ástæðan sé fyrir því að OECD leggi mikla áherslu á að viðhalda óbreyttu kvótakerfi sem skilar stöðugt færri sporðum á land og brýtur í bága við mannréttindi! Illræmt kvótakerfið hefur; grafið undan búsetu í heilu landshlutunum, verið hvati til mikillar sóunar og skuldsetningar atvinnugreinarinnar.

Eftir að hafa rennt í gegnum skýrslu OECD þá kemur í ljós að helsta heimildin fyrir árangri kerfisins er höfundur reiknisfiskifræðilegra kenninganna sem unnið er með, prófessor Ragnar Árnason og lærisveinn hans Daði Már Kristófersson.  Þeir hafa ítrekað verið fengnir í skýrslugerðir til vitnis um gildi og hagkvæmni kenninga Ragnars Árnasonar.  Niðurstaða skýrslnanna er alltaf á sömu leið að kvótakerfið sé nánast fullkomið og er þá jafnan hlaupið yfir þá staðreynd að þorskaflinn sé einungis þriðjungurinn af því sem að hann var fyrir daga kvótakerfisins.

Í einu helsta "meistaraverki" Ragnars Árnasonar, skýrslan Þjóðhagsleg áhrif aflareglu sem kom út árið 2007, kom fram að hagkvæmast væri fyrir þjóðarbúið að hætta algerlega þorskveiðum árið 2008 og veiða síðan 20 þúsund tonn árið 2009.  þess ber að geta að umrædd 20 þúsund tonn er einungis áttundi hluti þess sem veitt er nú af þorski.  Í umræðu kom fram að hagfræðingarnir töldu þjóðarbúið stæði svo afskaplega vel ári fyrir hrun að óhætt væri að fara alla leið með þá fráleitu hugmyndafræði að veiða minna til að geta veitt meira seinna .  Þessi ráðgjöf hafði alvarlegar afleiðingar fyrir sjávarútveginn þar sem að Einar K. Guðfinnsson kokgleypti þessa dellu Ragnars og félaga og skar gríðarlega niður veiðiheimildir.  Núna hefur Hafró staðfest hversu ófær þessi leið friðunar var, þar sem þorskurinn glímdi við mikinn ætisskort. 

Flestir ættu að sjá og þar með talið OECD að Ragnar Árnason er ekki hæfur til að gefa eigin sköpunarverki einkunn.

 

Vilja óbreytt kvótakerfi

Ofveiði kjaftæðið

Almenn skynsemi segir að fiskistofn sem glímir við viðvarandi fæðuskort geti ekki verið ofveiddur. Það rekst greinilega hvað á annars horn í ráðgjöf reiknisfiskifræðinnar, eins og komið hefur fram í fyrri "þáttum". 

Það sætir furðu stjórnvöld taki ekki til endurskoðunar grunnforsendur fiskveiðistjórnunarkerfisins þegar augljóst er að dæmið gengur alls ekki upp. Stöðugt er klifað á því að veiða skuli minna til að hægt sé að veiða mun meira seinna en þetta seinna hefur ekki enn komið og enn er beðið!

Skýrsla hagfræðinganna um hagræn áhrif á frumvarps ríkisstjórnarinnar  um breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu er byggð á sandi barnalegrar reiknisfiskifræði. Á blaðsíður 15 á mynd R. 1. í skýrslunni, kemur fram sú trú að hægt sé reikna út ákveðna sókn þar sem bæði er hægt fá hámarks hagnað og jafnstöðuafla til framtíðar litið. Allir sem hafa eitthvað velt fyrir sér náttúrulegum sveiflum í villtum dýrastofnum ættu að sá að þetta er hrein og tær della. Ekki gengur vel að áætla stærð stofna sem ekki eru veiddir s.s. sandsílisins, geitungastofnsins, kríunnar og svona má lengi telja. Ekki er heldur á vísan að róa með laxveiði þó svo nokkuð sé vitað um fjölda gönguseiða og að laxinn sé ekki veiddur í sjó. 

Það felast gríðarlegir möguleikar í því að taka kerfið til rækilegrar endurskoðunar.

 

 

Þorskurinn hefur minna að éta

Skýrsla hagfræðinganna sýnir berlega tjón núverandi kvótakerfis

Ekki verður sagt um þá hagfræðinga sem gerðu umtalaða úttekt á frumvarpi ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurðardóttur á breytingum á kvótakerfinu, að þeir séu vandir að virðingu sinni, þegar kemur að umfjöllun um sjávarútvegsmál. Nýlega tók helmingur hópsins þátt í því að gera skýrslu sem mælti á móti því að frjáls markaður fengi að ráða fiskverði.  Í stað þess var fundinn furðulegur rökstuðningur í löngu máli fyrir tvöfaldri verðlagningu, þar sem ákveðnum aðilum var gefinn kostur á að fá fiskinn inn til vinnslu á tugum prósenta  lægra verði en samkeppnisaðilum!  Umrædd skýrsla er Háskóla Íslands til háborinnar skammar og verður örugglega skýrð þegar fram líða stundir sem ein af eftirhretum hrunsins.

Núna hefur nánast sami hópur hagfræðinga skilað af sér nýrri skýrslu þar sem þeir vitna bæði mikið og oft í sjálfa sig og sömuleiðis æðsta prest reiknisfiskihagfræðinnar  Ragnar Árnason og hlaupið yfir alla hagfræðilega gagnrýni.  Helsta niðurstaða hópsins var að ekki mætti hrófla við kerfinu sem brýtur í bága við álit Mannréttindanefndar Sameinuðu þjóðanna!

Engu að síður þá kemur fram í skýrslunni að viðurkennt er að brottkast sé viðvarandi vandamál og að botnfiskafli hafi dregist gífurlega saman frá því að kvótakerfið var tekið upp. Eitt af höfuðmarkmiðum kerfisins var að tryggja stöðugan 550 þúsund tonna þorskaafla en nú er svo komið að samanlagður botnfiskafli allra tegunda er vel á annað hundrað þúsund tonnum minni afli en áætlað var að þorskstofninn einn myndi standa undir!

Kerfið er hefur greinilega brugðist og er þess að vænta að rannsóknarblaðamenn sýni þessari staðreynd athygli og þá sérstaklega blaðamenn Morgunblaðsins sem sýnt hafa málefnum sjávarútvegsins verðskuldaðan áhuga. Að vísu hefur umfjöllun Morgunblaðsins verið litaðaður af skammtíma sjónarmiðum eigenda sinna en til lengri tíma litið er forsenda þess að árangur náist í greininni að taka til endurskoðunar grunnforsendur kvótakerfisins, sem greinilega eru ekki að ganga upp.

 

„Frumvarpið fær falleinkunn"

Skemmdarverkið á Stöðvarfirði

Í sjónvarpsþættinum Landanum á RÚV í gærkvöldi var umfjöllun um nokkra listamenn sem létu sig dreyma um að aflagt fyrstihús á Stöðvarfirði, yrði að alþjóðlegum vinnubúðum listamanna og miðstöð hönnunar og skapandi hugsunar. Umrætt frystihús var í fullum rekstri þar til fyrir örfáum árum en Samherji ákvað að hætta vinnslu þar þrátt fyrir fögur fyrirheit um að efla ætti alla starfemi.

Þegar húsnæðinu var lokað þá voru öll tæki og tól rifin með þeim hætti út úr húsnæðinu að nánast var útilokað fyrir nýja aðila að hefja fiskvinnslu á ný. Á máli listamannanna í Landanum mátti vel greina undrun á slæmu ástandi húsnæðisins - en þær eiga sínar skýringar.

Umhugsunarvert er að þeir sem skildu svona við Stöðvarfjörð eru sömu aðilar sem gera hróp að örlitlum breytingum á kvótakerfinu sem opna á mjög takmarkaðar handfæraveiðar, og kalla breytingarnar skemmdarverk! 

Nefnd sem rannsakar sjálfa sig skilar skýrslu

Ekki er öll vitleysan eins!

Jón Bjarnason sjávarútvegsráðherra varð þess áskynja að mikil vantrú hefur verið á líffræðilegan grundvöll aflareglu sem kveður á um leyfilegan heildarafla.  Ástæðan fyrir efasemdunum er einföld dæmið hefur ekki verið að ganga upp.  Markmiðið var í upphafi að skila á land 550 þúsund tonna jafnstöðuafla en frá því að "reglan" var tekin upp hefur aflinn sveiflast í kringum það sem þorskaflinn var þegar landið var ekki orðið fullvalda og það sem frumstæður floti skilaði á árum fyrri heimstyrjaldarinnar.  Jón Bjarnason sjávarútvegsráðherra ákvað því að láta rannsaka aflaregluna og fannst handhægast að fá í verkið þá sem komu að gerð aflareglunnar. Niðurstaðan var því eins og við var að búast við. Aflareglan var talin lofa góðu!

Hvar í heiminum skyldu önnur eins vinnubrögð vera tíðkuð?

Annars er skýrslan sem skilað var til ráðherra furðulegt og ruglingslegt plagg sem má vel brosa að. Skýrsluhöfundar telja að orsök víðtækrar vantrúar á aflaregluna sé ekki algjört árangursleysi hennar, heldur skortur á samráði og kynningu aflareglunni. Engu að síður var ekkert samráð haft við þá sem hafa gagnrýnt vinnubrögðin og það sem meira er engin töluleg gögn eru birt um hvernig meintur árangur sé metinn.

Fyrir mig sem fulltrúa í sveitarstjórn Skagafjarðar kemur óþægilega á óvart að sjá rektor Hólaskóla taka þátt í jafn óvönduðum vinnubrögðum sem bitna mjög harkalega á Skagfirðingum.  Við það eitt auka verulega veiðar þá myndi það samstundis leiða til aukinna tekna sjómanna, tekjuauka fyrir höfnina og bæta afkomu sveitarsjóðs.  Í stað þess að vera í erfiðum hagræðingar og niðurskurðarverkum, þá gæfu auknar tekjur kost á eðlilegri uppbyggingu og niðurgreiðslu skulda Sveitarfélagsins Skagafjarðar.

 

Furðulega einhliða umfjöllun

Það er merkilegur fjandi að ekki eru fengin fram gagnrýnin sjónarmið náttúrufræðinga á mjög svo umdeilda fiskveiðiráðgjöf.  Á sama tíma eru fjölmiðlar kjaftfullir af hagfræðingum að blaðra um efnahagsleg áhrif  fiskveiðiráðgjafarinnar.

Þeir fiskifræðingar og líffræðingar sem hafa leyft sér að kasta opinberlega rýrð á ráðgjöf sem skilar stöðugt færri sporðum land, hafa verið settir til hliðar í umræðunni. Þeirri aðferð er gjarnan beitt að fræðilegri gagnrýni er látin ósvarað og jafnvel látið í veðri vaka að um séu að ræða einhverjar öfgar eða vitleysa. 

Einn þeirra sem hefur mátt sætta þessari meðferð er Jón Kristjánsson fiskifræðingur sem hefur á síðustu áratugum haldið fram málefnalegri gagnrýni á ráðgjöf reiknisfiskifræðinnar sem hafði það upphaflega  markmið að skila árlega 550 þúsund tonna þorskafla. Ráðgjöfin nú hljóðar upp á 177 þúsund tonna þorskafla á næsta ári, sem er talsvert minni afli en veiddist árið 1914! Furðulegt er að hlusta á reiknisfiskifræðingana fullyrða um sé að ræða einhvern árang,  af vel lukkaðri nýtingarstefnu- Maður hlýtur að spyrja hvaða merkingu hugtakið árangursleysi hafi í kolli þeirra sem halda framangreindum öfugmælum óhikað fram.

Reynslan hefur sýnt að Jón Kristjánsson fiskifræðingur hefur haft rétt fyrir sér eins og sjá má á þessu viðtali sem tekið við hann fyrir 10 árum. 

 

     

420 milljóna samdráttur

Hver bað Helga Áss Grétarsson að gefa álit í nafni Háskóla Íslands?

Háskóli Íslands hefur ekki enn gert upp við ábyrgð sína, í aðdraganda hrunsins.  Kostaðir hagfræðingar Háskólans poppuðu upp góða stemningu fyrir skuldsettri útrás og slegið var markvisst á alla gagnrýni í samfélaginu.  Vissulega heyrðust nokkrar gagnrýnisraddir úr Háskólanum m.a. rökstuddur málflutningur Þorsteins Gylfasonar sem varaði mjög við skuldsetningu þjóðarbúsins.  Málflutningur Þorsteins varð hjáróma í lofsöngnum sem barst af Melunum enda tóku margir þátt í fjöldasöngnum. Sigur skuldsettrar útrásar jafnvel notaður í kosningabaráttu stúdenta og rektor batt vonir við að glópagullið myndi fleyta Háskólanum upp í að verða einn af hundrað bestu háskólum heimsins.

Þessi saga er verðugt rannsóknar efni og ekki síður hvernig Háskóli Íslands streitist enn á móti því að breyta brengluðum starfsháttum. 

Nú berast fréttir af því að einn af kostuðum sérfræðingum Háskóla Íslands, Helgi Áss Grétarsson hafi sent Alþingi umsögn um frumvarp um breytingu á kvótakerfi  sem skilar stöðugt færri sporðum á land og er nú svo komið að botnfiskaflinn er helmingurinn af því sem að hann var fyrir tveimur áratugum. Í umsögn sinni segir "sérfræðingurinn" að hann hafi rýnt í efni flestra lagafrumvarpa sem borin hafa verið upp á hinu háa Alþingi frá árinu 1976.  Niðurstaða sérfræðings Háskóla Íslands var að frumvörpin sem lögð hafa verið fram á umræddu tímabili hafi verið allt frá því að vera óvönduð til þess að vera til hreinnar fyrirmyndir í lagasmíð. 

Í umfjöllun sinni hleypur lögspekingurinn yfir þá staðreynd að fiskveiðilöggjöfin hefur fengið algjöra falleinkunn hjá Mannréttindanefnd Sameinuðu þjóðanna og sömuleiðis að lýðveldið Ísland sé skuldbundið til þess að hlíta þeim úrskurði.  Í stað þess þá gerir hinn vandaði lagatæknir veigamiklar athugasemdir við þær greinar frumvarpsins sem mögulega geta tryggt jafnræði borgaranna!

Það er eitthvað meira en lítið að í Háskóla Íslands.

 

Gerir alvarlega athugasemdir við litla frumvarpið

Hver fékk prófessorinn til að halda ræðu?

Fáir hafa veitt íslenskum sjávarútvegi jafn djúp sár og Ragnar Árnason prófessor í Fiskihagfræði.  Hann hefur verið helsti boðberi þess að öll fiskimið hringinn í kringum landið séu meðhöndluð eins og eitt mengi sem hægt sé að selja sneið úr, leigja og jafnvel veðsetja.  Sömuleiðis hefur hann boðað þá furðulegu kenningu að með því að veiða minna á þá sé hægt að veiða meira seinna. Það er auðvitað eins og hver önnur fjarstæða og hefur ekki gengið upp á Íslandsmiðum þau ár sem sú stefna hefur verið reynd, ekki frekar en annar staðar í víðri veröld.

Skömmu fyrir hrun boðaði Ragnar Árnason að hagkvæmast væri fyrir þjóðina að hætta þorskveiðum til þess að hægt yrði að veiða miklu meira seinna. Glámskyggni "fræðimaðurinn" taldi ári fyrir hrun að þá væri lag til þess að leggja af veiðar og leyfa stofninum að "byggjast upp" vegna þess hve hagur þjóðarinnar stóð traustum fótum.

Hvað rugl er þetta að nokkrum árum eftir hrun sé Ragnar enn að leggja þjóðinni lífsreglurnar og fullyrða að hvítt sé svart og svart sé hvítt.  Það hlýtur hver maður að sjá að kvótakerfið er ekki að ganga upp en þorskaflinn er þriðjungur þess sem að hann var fyrir daga kvótakerfisins !

Hver ætli hafi staðið fyrir því að Ragnar Árnason hafi verið fenginn til að ávarpa Reykvíkínga á sjómannadaginn?

Atlaga að sjávarútvegi