DV - Frjálst og óháð eða áróðurssnepill VG?

Ég sit hér í dag á Landsráðsfundi Frjálslynda flokksins þar sem ríkir góður andi og eindrægni. 

Guðjón Arnar Kristjánsson formaður Frjálslynda flokksins flutti afar góða ræðu þar sem rauði þráðurinn voru þær blikur sem eru á lofti í efnahagsmálum og gjörbreytt stefna í sjávarútvegsmálum þ.e. að veiðar á þorski verði stórauknar.  Það er deginum ljósara ef að veiðiheimildir yrðu stórauknar, þá yrði það mikill búhnykkur fyrir íslenskt þjóðarbú.

Fréttaflutningur varabæjarfulltrúa VG á Akranesi sem jafnframt er frjáls og "óháður" blaðamaður DV af þinginu er þó með eindæmum. 

Blaðamaðurinn gerir í vefútgáfu blaðsins að helsta umfjöllun um ræðu formannsins þegar formaðurinn vék örfáum orðum að því hvernig niðursveiflan í efnahagslífinu hefði á íslenskan vinnumarkað.  Taldi Guðjón Arnar Kristjánsson að margir erlendir verkamenn myndu kjósa að vera um kyrrt á íslenskum atvinnuleysisbótum í stað þess að hverfa til fyrri heimkynna sinna þar sem jafnvel minni líkur eru á að komast í vinnu.

Þessu slær Sigurður Mikael Jónsson varabæjarfulltrúi Vinstri Grænna upp í fyrirsögn, og skrifar "Varar við innflytjendum á bótum".

Þetta í staðinn fyrir að geta þess í fyrirsögn sem skiptir mestu máli, sem er að formaður Frjálslynda flokksins kemur með raunhæfar tillögur í atvinnumálum sem gætu bjargað hundruðum íslenskra fjölskyldna frá mjög miklum efnahagslegum áföllum og jafnvel gjaldþrotum.

Hér er ræða Guðjóns Arnars.

Fjölmiðlar, Einar Kristinn og Friðrik Jón Arngrímsson kyngja enn

Þegar farið var af stað við að stjórna þorskveiðum með þeim kennisetningum sem Hafró beitir var markmiðið að minnka sveiflur í afla og að hann yrði að jafnaði 400-500 þúsund tonn. Aðferðin gengur annars vegar út á að draga úr veiðum til að „byggja upp“ hrygningarstofninn og hins vegar að vernda smáfisk.  

Allir geta fallist á að upphafleg markmið hafa ekki gengið eftir, en deilt er um hverju sé um að kenna. Þeir sem hafa stýrt Hafró og rannsakað og fellt dóma um eigin verk segja að ekki hafi verið dregið nægjanlega úr veiðum. Þessu er haldið blákalt fram þó svo að það hafi verið farið nokkuð nákvæmlega eftir ráðgjöf Hafró sl. einn og hálfan áratug og að veiðisvæðum sé markvisst lokað fyrir veiðum á smáfisk.

Aðrir líffræðingar og fiskifræðingar, s.s. ég og Jón Kristjánsson, hafa haldið því fram að kenningin sem Hafró vinni eftir geti ekki gengið upp þar sem hún brjóti í bága við viðtekna vistfræði, s.s. að vitavonlaust sé að vernda fiskinn þar sem vöxtur er við sögulegt lágmark.  Sömuleiðis hefur verið bent á að ekki sé um að ræða jákvætt samband á milli stærðar hrygningarstofns og nýliðunar en fleiri hafa bent á það, s.s. Rögnvaldur Hannesson fiskihagfræðingur. Fleira má nefna, t.d. að fiskveiðar ganga sinn vanagang á hafsvæðum þar sem umdeildar kenningar Hafró ráða ekki för, eins og í Barentshafinu og við Færeyjar, en reiknisfiskifræðingar hafa ítrekað spáð þeim þorskstofnum algjöru hruni.

Þorskveiðin nú er miklu minni en þegar útlendingar voru að veiða hér í landhelginni og sömuleiðis er atvinnufrelsi Íslendinga virt að vettugi að mati mannréttindanefndar Sameinuðu þjóðanna. 

Sagan skoðuð

Frá árslokum 1976 hafa Íslendingar haft stjórn á veiðunum og voru menn nokkuð bjartsýnir á að með betri stjórn, einkum minni smáfiskaveiði, næðist fljótlega að ná fram jafnstöðuafla,  400-500 þúsund tonn eins og áður segir.

Þetta gekk ekki eftir þrátt fyrir stækkaða möskva og fleiri aðgerðir og var svo komið að árið 1991 var það mat Hafró að þorskstofninn stæði veikt og var skýringin að veitt hefði verið of mikið frá því að kvótakerfið var tekið upp árið 1984 og síðan að sjór hefði kólnað frá því sem áður var þegar afli var meiri.  Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra ákvað að fara nokkuð nákvæmlega eftir ráðgjöf Hafró.

1991 Kvótinn sem ritstjóri Fréttablaðsins gaf út var innan skekkjumarka eða rétt um 6% umfram ráðgjöf.

1992 reiknaði Hafró enn og aftur að þorskstofninn væri á niðurleið þrátt fyrir að farið hefði verið að mestu eftir ráðgjöfinni á árinu á undan.

Kvótinn 1992 sem gefinn var út var 205 þúsund tonn sem var um 7% umfram ráðgjöf og lét aðstoðarforstjóri Hafró hafa eftir sér niðurskurðurinn væri liður í að byggja upp stofninn.

1993 lagði Hafró enn og aftur til að skorið yrði niður þrátt fyrir að farið hefði verið að mestu eftir tillögum stofnunarinnar árin á undan og var lagt til 150 þúsund tonna afla. Fór núverandi ritstjóri Fréttablaðsins að mestu eftir tillögum Hafró eins og áður.

1994 brá Hafró ekki af venju sinni og lagði til umtalsverðan niðurskurð eða 130 þúsund tonna þorskafla og það var eins og við manninn mælt, Þorsteinn Pálsson skar niður veiðiheimildir.

1995 mátti heyra nýjan tón í ráðgjöf Hafró og var ráðlagt að veiðin yrði sú sama og árið áður eða 155 þúsund tonn, þrátt fyrir að ekki hefði verið skorið jafnmikið niður og stofnunin lagði til.  Þorsteinn Pálsson barði sér á brjóst og taldi þessi ráðgjöf vera til vitnis um að það hefði verið rétt að fara nánast í einu og öllu eftir ráðgjöfinni.

1996 lagði Hafró til að þorskveiðin yrði aukin um 20% eða í 186 þúsund tonn. Taldi forstjóri Hafró að það væri bjart framundan og það var framreiknað að stofninn myndi vaxa um 200 þúsund tonn á næstu 2 árum.

1997 taldi Hafró að stofninn hefði vaxið meira en spáð hafði verið fyrir um ári áður og lagði stofnunin til að kvótinn yrðir 218 þúsund tonn og fór Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra eftir þeirri ráðgjöf og taldi að harðar niðurskurðaraðgerðir sínar hefðu skilað árangri.

1998  Hafró leggur til að veiðin verði 250 þúsund tonn og er það aflaaukning þriðja árið í röð og Þorsteinn sjávarútvegsráðherra segir að ráðgjöfin staðfesti að stefnan hafi verið rétt.

1999  Hafró leggur til að það sé nánast sami afli og árið á undan en forstjóri Hafró, Jóhann Sigurjónsson, segir að allar spár um þróun stofnsins standist vel og að það sé að vænta góðra frétta vegna tveggja stórra árganga sem séu á leiðinni sem að reynsla væri komin á.

2000  Hafró leggur til niðurskurð, að kvótinn verði 203 þúsund tonn, og komu þær fréttir eins og þruma úr heiðskíru lofti.  Ástæðan var sú að stofnunin hefði reiknað vitlaust árin á undan og hefði stofninn í raun verið minni en fyrri útreikningar gáfu til kynna.  Ekki voru þó eingöngu um neikvæðar fréttir heldur var reiknað út ef farið yrði að tillögunum þá myndi stofninn stækka strax á næsta ári og enn meiri árið þar á eftir.

2001 Hafró lagði til enn meiri niðurskurð eða 190 þúsund tonn þorskafla.  Þetta „seinna" kom því ekki eins og spáð hafði verið ári fyrr og stofnunin taldi að nýir útreikningar staðfestu enn frekar að þegar stofnunin taldi sig loksins vera búin að fá þetta „seinna“ hafði verið reiknað vitlaust.  Ástæðan sem Jóhann Sigurjónsson gaf á þessu voru m.a. breytingar á hitafari og benti hann á að það hefði vel að merkja verið kaldara á sl. 30 árum en fyrr á öldinni þegar betur fiskaðist.

2002 Hafró leggur til niðurskurð og að þorskaflinn verði ekki meiri en 179 þúsund tonn.  Nú skyndilega vill forstjóri Hafró breyta aflareglunni sem búið var að mæra árin á undan þrátt fyrir að reglan og furðulegar sveiflujafnanir eigi ekki nokkuð skylt við líffræði heldur miklu frekar hagfræði.

2003 Hafró leggur til aukningu í 209 þúsund tonn en um var að ræða kosningaár og Davíð Oddson lagði til á fundi í Sjallanum að þorskkvótinn yrði aukinn um 30 þúsund tonn. Jóhann Sigurjónsson forstjóri Hafró staðfesti síðan fljótlega að í góðu lagi væri að veiða þann fisk sem Davíð fann í Sjallanum.

2004 Hafró leggur til skerðingu um nokkur þúsund tonn frá kosningaári og forstjóri Hafró bendir á að það hafi orðið hlýnum sem geti haft neikvæð áhrif á loðnuna og þar með þorskinn.  Nú er hækkað hitastig orðið möguleg skýring á því hvers vegna veiðin er helmingi minni en áður en þremur árum fyrr var lækkað hitastig nefnd sem ástæða fyrir því að þorskurinn ætti erfitt uppdráttar.

2005 Hafró leggur til niðurskurð í 198 þúsund tonna þorskafla í umræðum er sagt að niðurskurðurinn gefi meiri afla á næstu árum en miklu betra væri að skera enn meira niður til að fá enn meiri afla seinna. Á fundi á Dalvík er haft eftir forstjóra Hafró að ekki sé hægt að bera saman afla á árunum 1920 til 1960 og síðar vegna þess að þá var hlýskeið.

2006 Hafró leggur til niðurskurð í 187 þúsund tonn en nú voru reiknisfiskifræðingar lausir við handfæraveiðar að mestu sem gátu mögulega ruglað lítillega reiknisdæmið.  Nú voru hækkað hitastig og meint gróðurhúsaáhrif dregin inn til skýringar á misheppnaðri uppbyggingarstefnu. 

2007 Hafró leggur til niðurskurð í 130 þúsund tonn og Einar Kristinn ráðherra kokgleypir þau fræði og Friðrik Jón Arngrímsson húkkast á vitleysuna.  Aflareglunni var breytt til þess að uppbygging þorskstofnsins gengi hraðar fyrir sig.  Hagfræðistofnun var fengin til að skrifa upp á delluna en þeir gerðu gott betur en það þar sem lagður var til enn frekari niðurskurður og jafnvel að hætta þorskveiðum í nokkur ár til að uppbyggingin gengi enn hraðar fyrir sig.

2008  Hafró leggur til niðurskurð á aflaheimildum um nokkur þúsund tonn.  Fjölmiðlar hefja síðan sama ferli og í fyrra og ræða við nákvæmlega sömu aðila sem skrifa að mestu upp á niðurskurðinn, s.s. Einar K. Guðfinnsson ráðherra sem slær engu föstu en reiknar með að taka sinn tíma til að fara að einu og öllu eftir ráðgjöfinni. Síðan kemur strollan, Friðrik Jón Arngrímsson og Sævar Gunnarsson, Árni Bjarnason sem hafa meira og minna átt þátt í að fara yfir og  endurskoða aðferðafræðina en þeir eru með svona málamyndaathugasemdir, t.d. með ákvörðun um veiði á hrefnunni. Það er helst að Arthúr Bogason standi í lappirnar og bendi óhikað á að það rekist hvað á annars horn í málflutningi Hafró.

Það fer lítið fyrir því að fjölmiðlar leiti eftir viðbrögðum t.d. Hallgríms Guðmundssonar formanns Framtíðar eða Jóns Kristjánssonar fiskifræðings sem hefur haldið uppi fræðilegri gagnrýni á ráðgjöf Hafró.  

Ég reyndist sannspár - Bullið heldur áfram

Í nýrri veiði"ráðgjöf" Hafró er enn og aftur boðaður niðurskurður á þorskveiði næsta árs til þess að fá meiri afla seinna og er ráðgjöfin að því leyti með sama sniði og hún hefur verið undanfarna tvo áratugi.  Gallinn á "ráðgjöfinni"  hefur verið sá að þetta seinna hefur aldrei komið, enda stangast það á við viðtekna vistfræði.

Í fyrra sagði ráðherra að það væru tveir kostir í stöðunni þ.e. að fara að rágjöf Hafró og byggja þá upp þorskstofninn eins og það er orðað en hinn var að veiða talsvert meira og eiga þá á hættu að þurfa að skera niður aflaheimildir á ný.

Nú er staðan sú að það var farið að ráðgjöfinni um 130 þúsund tonna þorskafla, en samt sem áður er enn og aftur boðaður meiri niðurskurður á aflaheimildum.

Þetta kom mér ekki á óvart en fyrir ári síðan skrifaði ég pistil þar sem ég spáði fyrir um að ef bullið héldi áfram þá myndi niðurskurður aflaheimilda halda áfram.

Hrygningarstofn ætti að vaxa

Hvað þurfa margir bílar að springa?

Í Morgunblaðinu í dag var ágæt umfjöllun um þær hættur sem stafa af gasi í húsbílum og hjólhýsum. Í umfjölluninni kom fram að eftirfylgni með þessum málum fellur á milli eftirlitsaðila. Fyrir ári setti ég þessa færslu á bloggið og finnst nú við hæfi að birta hana á ný. Svo virðist sem stjórnvöldum sé um megn að setja undir gaslekann.

Af störfum mínum við eftirlit hef ég orðið þess var að almenn vitneskja um þær hættur sem ber að varast er mjög öflug vörn gegn vá. Það ætti að vera lítið mál að setja af stað áróður ætlaðan almenningi þar sem farið er yfir hætturnar.

Auðvitað á að aflílfa dýrið

Það er lítið vit í því að ætla að fara að ná ísbirninum sem er í næsta nágrenni við Sauðárkrók lifandi.  Ég held að þeir sem fari fram á það séu ekki búnir að hugsa það mál til enda s.s. flutning á mörg hundruð kg. dýri með þyrlu eða bíl ofan af heiði.

Hvert á að fara með dýrið til geymslu, þar til dýrið yrði flutt með varðskipi úr landi?

Það er miklu nær að klára málið og vera ekki að vandræðast með ísbjörninn næstu daga og jafnvel vikur.

 

 

Lögregla á slóðum ísbjarnarins

Beygður og ráðvilltur ráðherra

Við lestur ræðu sjávarútvegsráðherra á sjómannadaginn 1. júní 2008 sést að ræðumaður er ráðvilltur og beygður og hefur ekki nokkra sýn á framtíðina. Ef allt væri með eðlilegum hætti væri búið að birta mat Hafró á ráðlagðri veiði næsta fiskveiðiár, en það hefur verið dregið fram yfir sjómannadaginn og það er ekki trúlegt sem fram kemur í ræðunni, þ.e. að Einar Kristinn viti ekki hvað er í kortunum. Heimildir mínar herma að ráðgjöfin muni liggja á borðinu nk. miðvikudag. Hún þýðir að öllum líkindum, miðað við það sem fréttirnar af togararallinu bera með sér, að ráðlögð þorskveiði verði áfram við sögulegt lágmark og síðan umtalsverðan niðurskurð á aflaheimildum á ýsuveiðum.

Einhvern veginn hef ég á tilfinningunni að Einar Kristinn hafi ekki nokkra trú á ráðgjöf Hafró, enda hefur hún ekki skilað neinu nema sífellt minni afla síðan farið var að fylgja henni nánast í einu og öllu.

Geir Haarde og frú Ingibjörg Sólrún hafa hins vegar óbilandi trú á að hægt sé að reikna út vöxt og viðgang fiskistofna rétt eins og vexti á bankabók, þ.e. að hægt sé að semja um hærri vexti við náttúruna ef höfuðstóllinn er ekki skertur.

Ég fann til með Einari Kristni að flytja þessa ræðu á sjómannadaginn.  

Kvótaniðurskurður hefur skilað árangri í markaðsstarfi