Grafalvarlegt mál!

Þegar ég heyrði í fréttum fyrr í dag að fyrrum varaformaður Sjálfstæðisflokksins, Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, væri að ræða grafalvarlegt mál í þinginu, þá lagði ég við hlustir. Ég bjóst satt best að segja við því að hún væri að ræða þá alvarlegu fjárhagsstöðu sem þjóðarbúið er komið í, en á síðustu þremur árum þá hefur halli á rekstri hins opinbera numið 470 milljörðum króna. Sú upphæð svarar til þess að frá hrunn hafi gjöld umfram tekjur hafi verið ríflega 400 milljónir á dag.  Þorgerður Katrín sem er vön að handfjatla milljarða og það jafnvel í heimilisbókhaldinu ætti að sjá að staðan er grafalvarleg.

Sömuleiðis sjá flestir að meintur flórmokstur Steingríms J. sem hefur helst falið í sér að skófla gríðarlegum fjármunum inn í fallnar fjármálastofnanir, hækka skatta og halda áfram byggingu á glerhýsis í Reykjavíkurhöfn, er ekki fallin til að bæta ástandið.

Nei - hvorki Þorgerður Katrín né aðrir þingmenn voru að ræða framangreinda stöðu og leita raunverulegra lausna með opnum huga.  Í stað þess var kröftunum varið í að hnakkrífast frá morgni og fram á kvöld um hvort að það hafi verið ráðinn einhver karl eða kona inn á einhverja skrifstofu í einu ráðuneytinu.

Mér skilst að það sé búið að boða til mikils framhalds á þessari umræðu um skrifstofustarfið í ráðuneytinu. 

 

Árásir Steingrímsarmsins geta fellt ríkisstjórnina

Líkur eru til þess að heiftúðugar árásir Evrópuarms Vg sem njóta greinilega velþókknunar formannsins, á tvímenninganna í Vg sem sögðu skilið við þingflokkinn, geti fellt ríkisstjórnina.  

Bóka má að Atli og andstæðingar Evrópusambandsins innan Vg, munu verja sig og deilurnar magnast.  Ekki er ólíklegt að þá muni innan skammms þeir sem staðið hafa nærri þeim Lilju Mósesdóttur og Atla Gíslasonar innan þingflokksins, blandast í þær illdeilur allar. 

Erfitt er að fá nokkurn botn í þessar aðfarir, nema þá helst að Steingrímur J. sé orðinn uppgefinn á því að sitja í ríkissjórninni enda farinn að átta sig á því að hann er ekki ráða við verkefnið og sé að leita leiða út.

Rétt að Atli víki af þingi

Persónulegar úrsagnir

Ekki er að sjá í greinargerð Lilju Mósesdóttur og Atla Gíslasonar, að einhverjar nýjar málsástæður hafi komið fram sem skýrir brotthlaup þeirra úr þingflokki Vg.  Virðist engu líkara en þau hafi einfaldlega fengið nóg af yfirgangi Steingríms J. og því sem Lilja Mósesdóttir og Atli Gíslason kalla einelti stjórnarþingmanna.

Athyglisvert er að í greinargerðinni er ekki minnst einu orði á svik ríkisstjórnarinnar í sjávarútvegsmálum. Virðist nú vera sem að Atli Gíslason sem fyrir nokkrum misserum síðan flutti sérstaka tillögu um að koma á móts við álit Mannréttindanefndar Sameinuðu þjóðanna sé orðinn sæmilega sáttur við áframhaldandi mannréttindabrot.  Það má furðu sæta að þau sjái ekki tækifærið sem felst í að auka jafnræði og veiðar til þess að koma þjóðarskútunni á flot.

Búast má við því  að það fari að flísast enn frekar úr stjórnarliðinu, þar sem að hagtölur sína að skatta- og  niðurskurðaráætlun Steingríms J. og Jóhönnu Sigurðardóttur sé alls ekki að ganga upp.

Þegar á móti blæs verður erfiðara að halda hópnum saman, sérstaklega þegar stefnan gengur ekki upp.  

Halda áfram í ríkisstjórninni

Jón Bjarnason verður að bregðast við með því að gefa út reglugerð

Oft heyrist það hjá ASÍ og SA að ríkisstjórnin eigi að koma hjólum atvinnulífsins af stað.  Óljóst er hins vegar hvað  það er nákvæmlega sem samtökin vilja að ríkisstjórnin eigi að gera til þess að smyrja hjóllin. Helst er að Vilhjálmur Egilsson segi það beint út og þá felst það í því, að ekki megi snerta við þeim kerfum sem orsökuðu hrunið s.s. kvótakerfinu í sjávarútvegi og jú að þjóðin borgi Icesave fyrir Tortólamennina í Landsbankanum.

Fréttir RÚV í hádeginu 20 mars, hermdu að það væri þvílík þorskgegnd á grunnslóðinni að grásleppukarlar væru að fá allt að 2 tonn af þorski í netin sín. Augljóst er að margir sjómenn eru í vandræðum með hvað hægt er að gera við þorskaflann.  Sumir neyðast eflaust til þess að henda þorskinum í sjóinn ,þar sem að ef þeir koma með hann í land, án þess að hafa yfir kvóta að ráða, þá verða þeir sviptir leyfi til grásleppuveiða.  Kvótakerfið hefur því sett harðduglega og heiðarlega sjómenn í mjög erfiða aðstöðu.  Hér er um gríðarleg verðmæti að ræða sem geta farið forgörðum, þar sem að það fæst rúm 300 þúsund krónur fyrir tonnið af þorskinum

Jón Bjarnason sjávarútvegsráðherra, hefur sýnt það á ferli sínum sem ráðherra að getur brugðist snarplega við válegum tíðindum s.s. við gosinu í Eyjafjallajökli. Hann gat víst skiljanlega lítið ráðið við gosið.  Nú er að sjá hvort að hvort að Jón Bjarnason sjávarútvegsráðherra bregðist við þessum tíðindum af þorskgegndinni, sem hann getur svo  auðveldlega gert með því einu að gefa út reglugerð sem heimilar mönnum að landa þeim afla sem veiddur er með lögmætum hætti í grásleppunetin.

Með tilslökun á höftum væru hjól atvinnulífsins svo sannarlega smurð með hundruð milljóna króna aukningu í erlendri gjaldeyristekjum fyrir þjóðarbúið.

Prófessor gerir lítið úr eigin sök

Ragnar Árnason, prófessor við Háskóla Íslands, birti þann 12. mars sl. grein í Morgunblaðinu og kvartaði undan málefnalegri gagnrýni minni á þá furðulegu niðurstöðu hans að kvótakerfið í sjávarútvegi hefði lítið sem ekkert að gera með fólksfækkun í sjávarbyggðunum. Kvótakerfið í sjávarútvegi hefur einmitt leitt til minni afla og girt fyrir nýliðun í atvinnugreininni. Núverandi kerfi hefur sömuleiðis leitt yfir byggðirnar gríðarlega óvissu um sölu og tilflutning aflaheimilda eins og dæmin sanna, óvissu þar sem framtíð byggðanna getur ráðist af hjónaskilnaði eða dauðsfalli einstakra útgerðarmanna.

Ragnar Árnason gerir stílbrögð mín að umtalsefni í grein sinni og efast um þá hörmulegu staðreynd að afli sjö helstu botnfisktegunda hafi minnkað um nálægt helming frá árinu 1990. Það slæma er að fræðimaðurinn gerir ekki neina tilraun til að svara málefnalegri gagnrýni minni á framsetningu og túlkun gagna.

Sagan sýnir að vísindi og gagnrýnin hugsun eru almennt uppspretta framfara en sagan geymir einnig dekkri hliðar þar sem vísindi hafa verið mistæk og jafnvel notuð sem skálkaskjól voðaverka. Ekki hafa fræðimenn við Hagfræðistofnun Háskóla Íslands farið varhluta af því að slá feilhögg. Þeir hafa jafnvel gerst berir að því að stunda vafasöm vinnubrögð. Minna má á að í aðdraganda hruns fjármálakerfisins settu sérfræðingar Háskóla Íslands saman skýrslur um sterka stöðu fjármálakerfisins og léttvægi olíusamráðssvikamálsins. Ragnar Árnason fann það einhvern veginn út ári fyrir hrun að íslenskt þjóðfélag stæði svo afskaplega vel að hagkvæmast væri að hætta þorskveiðum í tvö ár. Núna, tveimur árum eftir hrun, er Helgi Áss Grétarsson enn kostaður af LÍÚ til starfa í Háskólanum. Eitt helsta verkefni Helga Áss virðist vera að leita logandi ljósi að rökum til þess að fara á svig við álit Mannréttindanefndar Sameinuðu þjóðanna og halda áfram að brjóta mannréttindi á íslenskum þegnum!Aum er sú málsvörn Ragnars Árnasonar  að reyna að aðskilja og flækja umræðuna með því að gera því skóna að fiskihagfræðin sem hann boðar hafi lítið sem ekkert að gera með ákvörðun heildarafla heldur sé einungis leið til að skipta leyfilegum afla. Sannleikurinn er sá að fiskihagfræði Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands, hefur um árabil boðað minnkaðar veiðiheimildir og jafnvel veiðibann til þess að getað veitt meira seinna.  Gallinn á þessum boðskap er að þetta seinna hefur aldrei komið heldur hefur aðferðin alls staðar þar sem hún hefur verið reynd leitt til samdráttar á aflaheimildum.  Öll þessi reiknisfiskifræði gengur út á að maðurinn sé eini áhrifavaldur  fiskistofna í hafinu. Sannleikurinn er sá að aðrir þættir eru miklu sterkari en veiðar mannsins og þarf ekki annað en horfa á hvernig háhyrningurinn hámar nú í sig síldina sem Snæfellingum er meinað að veiða. Þó svo hvalir éti margfalt það magn sem maðurinn tekur úr hafinu þá er augljóst að innbyrðis samkeppni og afrán fiskistofnanna sjálfra er ráðandi þáttur í vexti og viðgangi fiskistofna.

Á  ferðalögum mínum og af samskiptum við erlenda aðila, bæði forsvarsmenn sjómannasamtaka og fræðimenn, hef ég dregið upp raunsanna mynd af íslenska kvótakerfinu. Þegar ég hef greint frá því að engin sátt sé um kostnaðarsamt kerfið og að það hafi leitt af sér að þorskaflinn er einungis þriðjungur af því sem hann var fyrir daga kerfisins hefur viðkvæðið verið að þetta sé allt önnur mynd en Ragnar nokkur Árnason hafi dregið upp. Rekinn hefur verið harður áróður fyrir íslenska kerfinu af stjórnvöldum og hagsmunaaðilum þar sem spámaðurinn Ragnar hefur dregið upp falska glansmynd af stórgölluðu kerfi. Ég vildi að Ragnar hefði rétt fyrir sér, ég vildi að kerfið væri gott og ég vildi sannarlega að sjávarútvegurinn stæði vel og að byggðirnar væru keikar. Okkur væri öllum hagur í því að kerfið stæði undir sjálfu sér og skilaði raunarði til samfélagins. Ljóst er hins vegar að núverandi stefna við stjórn fiskveiða hefur beðið skipbrot s.s hvað varðar: réttlæti, fiskafla, tryggja byggðarsjónarmið og fiskiskipaflotinn er orðinn gamall og greinin aldrei skuldugri.  Viðbrögð þeirra  sem bera ábyrgð á núverandi stefnu hefur því miður ekki verið að gaumgæfa þá málefnalegu gagnrýni bæði á augljósar líffræðilegar brotalamir við stjórn fiskveiða og svo ekki síður efnahagslega þáttinn. Áfram er sá falski tónn kveðinn að íslenska kerfið sé það besta í heimi og hver ráðstefnan á fætur annarri haldinn þar sem tryggilega er reynt að girða fyrr alla gagnrýni.
Það svíður að horfa upp á tvístígandi duglausa stjórnmálamenn sem vandræðast nú með breytingar á vitavonlausu kerfi og hafa ekki kjark til að gera raunverulegar breytingar og auka frelsi til fiskveiða. Hvers vegna þorir Jón Bjarnson ekki að auka frelsi og jafnræði til fiskveiða? Hvernig væri að fara rækilega yfir það hvað gerist þegar veitt hefur verið rækilega umfram ráðgjöf fiskihagfræðinganna í Færeyjum og Barentshafinu? Tímabært er að hætta þessum gunguskap og fara að efna þau loforð sem gefin voru fyrir síðustu kosningar.

Veruleikafirrtur Háskóli Íslands

Í stað þess að Háskóli Íslands sé miðstöð skapandi og gagnrýninnar hugsunar virðist sem hann hafi að einhverju marki lent í því að vera áróðurshreiður þar sem blekkingum er bunað út á færibandi til þess, að því er virðist, að verja mjög þrönga sérhagsmuni.  

 

Prófessorinn Ragnar Árnason hefur um áratugaskeið haldið á lofti ágæti eigin fiskihagfræðikenninga. Kjarni kenninganna er að það leiði sjálfkrafa til þjóðhagslegrar hagkvæmni að einkavæða réttinn til fiskveiða og gera hann framseljanlegan. Helsti gallinn við kenningar um kvótakerfið er að það brýtur í bága við mannréttindi og skilar stöðugt færri fiskum á land. Upphaflegt markmið kerfisins var að losna við náttúrulegar sveiflur í afla og skila jafnstöðuafla upp á 500 þúsund tonn. Útgefinn kvóti fyrir núverandi fiskveiðiár er einungis 160 þúsund tonn og er rétt um þriðjungur þess sem hann var fyrir daga kvótans. Þrátt fyrir framangreindar staðreyndir virðist sem hópur hagfræðinga í Háskólanum neiti að horfast í augu við raunveruleikann og haldi áfram að boða einhverja hagkvæmni og meintan árangur, en skömmu fyrir hrun fjármálakerfisins boðaði Ragnar ásamt félögum sínum að hagkvæmast væri að hætta algerlega þorskveiðum á þeim forsendum að þjóðfélagið stæði efnahagslega svo afskaplega vel!   Hópurinn  hefur nú með mjög skömmum fyrirvar boðað til tveggja „málþinga“ þar sem tryggt verður að engri gagnrýni á kvótakerfið verði hleypt að.  Markmið málþinganna virðist alls ekki að vera kynna nýjar rannsóknir eða uppgötvanir heldur miklu frekar að hafa áhrif á umræðu um fyrirhugaðar breytingar á kerfi sem brýtur á  jafnræði landsmanna.     

Í grein sem birtist í Morgunblaðinu þann 7. mars sl. mátti skilja á prófessor í Háskóla Íslands að kvótakerfið í sjávarútvegi sem hefur bæði leitt til helmingi minni veiði á botnfiski á síðustu tveimur áratugum og til algerrar óvissu um atvinnuréttindi íbúa hefði nákvæmlega ekkert með hnignun sjávarbyggðanna að gera. Spyrja má í framhaldinu hvort það sé almennt mat fræðimanna í Háskóla Íslands að ef það sem eftir er af veiðiheimildum í sjávarbyggðunum væri skert eða selt í burtu hefði það ekkert að gera með „þróun“ byggðar.  

Umhugsunarefni er hvernig prófessorinn birtir og túlkar gögn í umræddri grein og hleypur algerlega yfir skýrslur Byggðastofnunar og rök þeirra sem hafa bent á það sem ætti að liggja í augum uppi, að ef undirstöður samfélags manna eru veiktar hefur það bein áhrif á búsetuna. Ef svara á þeirri spurningu hvort kvótakerfið hafi haft áhrif á búsetu væri nærtækt að skoða mannfjöldaþróun í sjávarbyggðum Vestfjarða í samhengi við landaðan afla í viðkomandi byggðum. Það er ekki gert, heldur er birtur með greininni samanburður á hlutdeild Vestfjarða í íbúatölu Íslands frá árinu 1911 sem endurspeglar fyrst og fremst vöxt höfuðborgarinnar umfram aðra landshluta. Sömuleiðis birtir prófessorinn samanburð á íbúatölu á Vestfjörðum og heildarþorskafla landsmanna. Þessi framsetning er vægast sagt undarleg þar sem tölurnar endurspegla ekki einungis þær breytingar sem hafa orðið í sjávarbyggðum Vestfjarða heldur einnig í sveitum. Miklu nær væri að bera saman íbúaþróun sjávarbyggðanna á Vestfjörðum og afla sem landað er í þeim. Ef það er gert sést að veruleg fjölgun varð á áttunda áratug síðustu aldar um leið og þorskaflinn jókst og hélst sú þróun fram á níunda áratuginn en fækka tók í byggðunum á þeim tíunda um leið og skornar voru niður veiðiheimildir og byggðirnar gerðar fallvaltari með sölu veiðiheimildanna. Þessi hnignun hefur haldið áfram fram á þennan dag. Til að meta stöðu byggðanna og neikvæð áhrif kvótakerfisins er ekki síður áhugavert að skoða aldurssamsetningu íbúa og fækkun þeirra sem eru á barneignaraldri og eru hvað hreyfanlegastir á vinnumarkaði. Sláandi er að sjá gríðarlega fækkun yngra fólks í sjávarbyggðunum á síðasta áratug en í dreifbýlinu er það einkum yngra fólkið sem hleypir heimdraganum rétt eins og gildir annars staðar á Íslandi í þeim þrengingum sem ganga yfir landið.

Ég er alfarið þeirrar skoðunar að áhrif misheppnaðrar fiskveiðistjórnunar eigi skilið betri vinnubrögð en þau sem hópur hagfræðinga stundar nú innan Háskóla Íslands.  Þjóðinni er þar boðið upp á lítið annað en ómerkilegan og illa rökstuddan áróður.

Viljum við missa þessa snillinga úr landi?

Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra og Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra bera ábyrgðina á þeim starfsháttum sem tíðkaðir eru í fjármálakerfinu, hvort sem það eru ósiðlegar afskriftir eða ofurlaunin á sama tíma og almenningur er kreistur.  Allt hneykslunartal forsætisráðherra á því kerfi sem hún byggði upp kemur því úr allra hörðustu átt.  

Greinilegt er að þol almennings og ritstjórnar Moggans, er minna nú, en í aðdraganda hrunsins gagnvart græðgi bankastjóranna.  Í Reykjavíkurbréfi Moggans sumarið 2006, má sjá að ritstjórnin var logandi hrædd við að missa útrásarvíkingana úr landi ef að ofurkjör þeirra væru skert.

Talsmenn þeirra starfskjara, sem hér eru til umræðu byggja rök sín fyrir því, að ekki beri að amast við þeim á því annars vegar, að dugnaðar- og hæfileikamenn eigi að fá að njóta sín og hins vegar að þeir hverfi af landi brott og þjóðfélagið standi eftir fátækara fari svo.

Bankastjórarnir mættu ekki

Vinstri Grænir guggnuðu

Vinstri grænir höfðu uppi stór orð um breytingar og endurskoðun  á fiskveiðistjórnunarkerfinu í aðdraganda síðustu Alþingiskosninga. Þegar sjávarútvegsráðherra var í stjórnarandstöðu flutti hann þingmál ásamt núverandi mannréttindaráðherra, Ögmundi Jónassyni, núverandi formanni sjávarútvegsnefndar, Atla Gíslasyni, auk  þingmanna Frjálslynda flokksins, sem fól það í sér að breyta stjórn fiskveiða í samræmi við álit Mannréttindanefndar Sameinuðu þjóðanna. Framangreindir þingmenn Vg sem nú eru valdamestu menn Íslands sögðu afstöðu sína þá að álit Mannréttindanefndarinnar væri skuldbindandi og að ríkinu bæri að bæta þeim sjómönnum sem sóttu mál sitt og ættu rétt á bótum. Ekki ber á öðru en að þremenningarnir hafi skipt um skoðun við það að setjast í mjúka valdastóla og telji við sætaskipti sín réttlætanlegt að virða fyrrgreint álit að vettugi og að ríkið haldi áfram að brjóta mannréttindi og níðast á þeim sjómönnum sem þeir áður vörðu. Enginn af framangreindum ráðamönnum Vg hefur heldur haft manndóm í sér til þess að ræða við sjómennina sem þeir þóttust berjast fyrir.Í raun hafa sáralitlar breytingar orðið á stjórn fiskveiða frá því að Vg fékk lyklavöldin í sjávarútvegsráðuneytinu. Loforð ríkisstjórnarflokkanna um frjálsar handfæraveiðar breyttist þegar til átti að taka í ófrjálsar handfæraveiðar og nýbúinn á fiskimiðum, makríllinn, var að mestu settur inn í kerfið og landsmenn standa ekki jafnfætis við nýtingu hans.Nákvæmlega engin meining virðist hafa verið á bak við þá ætlan Jóns Bjarnasonar sjávarútvegsráðherra að endurskoða fiskveiðiráðgjöfina þegar á hólminn var komið. Nýlega stóð sjávarútvegsráðuneytið fyrir „ráðstefnu“ um svokallaða aflareglu sem tekin var í notkun snemma á tíunda áratugnum og átti að leiða til aukins afla þegar fram liðu stundir. Aflareglan snerist sem vonlegt var upp í andhverfu sína enda gengur hún þvert á viðtekna vistfræði.  Þorskaflinn nú er einungis helmingurinn af því sem hann var áður en reglan var tekin í notkun. Aflareglan og beiting hennar þolir ekki neina málefnalega gagnrýni og var það tryggt við val á fyrirlesurum á fyrrgreindri ráðstefnu að engum gagnrýnisröddum væri hleypt að. Vísindin ganga út á gagnrýna hugsun og að spurt sé gagnrýninna spurninga og segir það í raun allt sem segja þarf um viðkomandi ráðstefnu að gagnrýnisröddum var ekki hleypt að.

Ekki ætla ég sjávarútvegsráðherra að vilja vísvitandi svíkja öll loforð um úrbætur en greinilegt er að stefna Vg í verki er allt önnur en sú sem boðuð var. Forysta Vg hefur greinilega guggnað og hlýtur hún að þurfa gefa kjósendum einhverjar skýringar á kjarkleysinu.

Skinhelgi stjórnar Byggðastofnunar í glæpakerfinu

Stjórn byggðastofnunar taldi sig einhverra hluta vegna vera í aðstöðu til setja sig á háan hest gagnvart eigendum  Lotnu ehf. þar sem að þeir brutu reglur illræmds kvótakerfis sem mismunar þegnum landsins.

Kom þessi afstaða stjórnar Byggðastofnunar mér verulega á óvart þar sem alkunna  er að  fundargerðum  hennar er haldið leyndum þar sem þær þola ekki dagsljósið. Fróðlegt væri að bera saman feril þeirra manna sem Byggðastofnun nú útskúfar frá fyrirgreiðslu vegna fortíðar sinnar í atvinnurekstri og fortíðar annarra sem eru áberandi  í greininni og hafa fengið ríkulega fyrirgreiðslu hjá stjórnvöldum.  Má þar nefna Ólaf Ólafsson kenndan við Samskip, stjórnarmann í Granda, fyrrum bankaráðsformann Glitnis og forstjóra Samherja Þorstein Má Baldvinsson, Jakob Valgeir sem kenndan er við Stím, kúlulánaþegann Guðmund Kristjánsson í Brimi, forráðamönnum Íslandssögu sem staðin var  nýlega að kvótasvindl, svindl forráðamanna GPG á Húsavík.  Þessi listi gæti verið miklu lengri og sýnir berlega að kvótakerfið er komið í öngstræti. 

Rót vandans er að kvótakerfið sjálft er óréttlátt og gagnslaust og felur í sér mikinn hvata til lögbrota.  Í stað þess að stjórnvöld viðurkenni vandann og drífi í rækilegri endurskoðun á kerfinu þá er enn reynt að berja í brestina.

Áfram fiskvinnsla á Flateyri

Að hafa alltaf réttast fyrir sér

Ekki fylgir því mikið erfiði að hafa alltaf réttast fyrir sér í opinberri umræðu ef talsmönnum viðkomandi sjónarmiða er einum hleypt að borðinu. Leikurinn ætti að vera enn auðveldari ef talsmennirnir sveipa sig fræðistimpli, vitna í rannsóknir og ég tala nú ekki um að vera gert kleift að komast algerlega hjá því að svara málefnalegri gagnrýni.

Framangreind staða er einmitt uppi hjá fiskihagfræðingunum í Háskóla Íslands sem stunda það trúboð að mikil hagkvæmni og þjóðhagslegur ábati fylgi framseljanlegum fiskveiðikvótum. Þrátt fyrir framangreint forskot er mikill efi í huga almennings um kvótakerfið. Margir gera sér grein fyrir því að kerfið hefur algerlega brugðist því upprunalega markmiði sínu að auka þorskaflann og sömuleiðis að fræðimennirnir sem átt hafa sviðið hafa verið kostaðir af sérhagsmunasamtökum sem hafa viljað vernda kerfið sitt.

Erlendir fræðimenn eru farnir í ríkari mæli að setja spurningarmerki við  trúarsetningar í fræðum Ragnars Árnasonar hagfræðings um að framseljanleg veiðiréttindi leiði sjálfkrafa til þjóðhagslegs ábata og ábyrgrar nýtingar fiskistofna. Bent hefur verið á hversu rýr röksemdafærsla liggi fyrir framangreindum fullyrðingum. Eftirlitskostnaður hefur vaxið mest hjá þeim þjóðum sem hafa gengið hvað lengst í að einkavæða réttinn til fiskveiða, s.s. Ný-Sjálendingum og Íslendingum. Ef ábyrgð hefði aukist hefðu umsvif Fiskistofu dregist saman í stað þess að blása út á sama tíma og fiskveiðar hafa minnkað.

Margir hægrimenn á Íslandi eru haldnir þeim misskilningi að kvótakerfið byggi á lögmálum frjáls markaðar þar sem samkeppni hvetur til aukinnar hagkvæmni í rekstri. Það er af og frá en kerfið einkennist mjög af fákeppni og stöðnun. Framkvæmdastjóri Vísis í Grindavík, Pétur Pálsson, viðurkenndi á fundi Samtaka atvinnulífsins þann 9. febrúar sl. að af 20 kvótahæstu útgerðum sem ráða yfir 84% kvótans séu aðeins tvö yngri en 30 ára. Varla þarf frekari vitnanna við um að kvótakerfið er lokað kerfi þar sem fákeppni ræður ríkjum. Allt tal um að megnið af veiðiheimildum hafi skipt um hendur  á síðustu árum er vægast sagt orðum aukið.

Sömuleiðis er allt tal um að það verði að festa núverandi kvótakerfi til langs tíma í sessi furðulegt í ljósi þess að í raun er með því verið að festa í sessi fákeppni og stöðnun í atvinnugreininni. Engu að síður felur kerfið í sér gríðarlega óvissu um framtíð heilu byggðarlaganna eins og sorgleg dæmin sanna þar sem byggðarlögin eru sett undir geðþóttavald handhafa veiðiheimildanna. Óvissa byggðarlaganna hefur falið í sér að fáir hafa treyst sér til þess að fjárfesta í fasteignum eða afleiddum atvinnurekstri sjávarbyggðanna og ekki hefur bætt úr skák stöðugur samdráttur veiðiheimilda frá því að kvótakerfið var tekið upp.