Björn Bjarnason dómsgoði

Fyrrum borgarstjóri og núverandi þingmaður, Steinunn Valdís Óskarsdóttir, hefur lagt fram þingsályktunartillögu um breytingar á stjórnarskrá og lögum til að taka megi upp nýtt starfsheiti ráðherra „sem bæði kynin geta borið“ eins og það er orðað. Ég veit ekki betur en að bæði kyn hafi borið titilinn og gegnt þessu starfi með ágætum, en það er fjarri mér að gera lítið úr að þetta starfsheiti geti mögulega truflað eða stuðað fólk. Sjálfum er mér ekkert sérstaklega annt um það og finnst það jafnvel vera heldur gamaldags og ekki lýsandi fyrir pólitískan leiðtoga sem þiggur vald sitt frá fólkinu.

Það sem mér finnst vanta upp á þingsályktunartillögu Steinunnar, einkum ef málið brennur heitt á henni, er að hún komi með einhverjar tillögur að nýrri nafngift. Nú ætla ég að bæta þar úr og leggja til að við Íslendingar leitum upprunans. Þá liggur beinast við að taka upp orðið goði. Goðar voru á þjóðveldisöldinni helstu pólitísku leiðtogar auk þess að hafa með höndum geistlegt hlutverk. Goðar eru fram á þennan dag af báðum kynjum og ekkert því til fyrirstöðu að konur beri heitið goði, s.s. hofgoði og Vesturlandsgoði vitna um.

Ég er ekki frá því að þetta væri virðulegra starfsheiti fyrir einn duglegasta ráðherra þjóðarinnar, þ.e. að gegna heitinu dómsgoði Íslendinga í stað þess að vera hæstvirtur dómsmálaráðherra. Eini mögulegi lausi endinn sem þyrfti að hnýta við þessa nafnabreytingu væri starfsheiti Geirs Haarde sem yrði þá væntanlega allsherjargoði, sbr. líka allsherjarnefnd sem tekur við málum frá forsætisráðherra/allsherjargoða. Væntanlega þyrfti þá að semja við Hilmar Örn Hilmarsson, sem nú ber þennan titil með virktum, um að hnýta aftan við sinn „Ásatrúarfélagsins“. Þá væri það mál leyst.

Athugasemdir

[Þórbergur Torfason, 22.11.2007 kl. 23:05]

Sigurjón. Allsherjargoði, allrahandagoði, almenningsgoði.

Ekki galin hugmynd en hvað heldurðu að Steinka segi við viðskeytinu goði? Er það ekki of karllægt?

[Sigurjón Þórðarson, 22.11.2007 kl. 23:15]

Nei ég reikna með því að hún verði mjög sátt við þessa tillögu en annars er góður pistill um sama efni hjá frænda mínum Sverri Stormsker þar sem að hann bendir á að Steinunn hafi aldrei gert athugasemd við að gegna starfsheitinu borgarstjóri.

[Óskar Þorkelsson, 22.11.2007 kl. 23:15]

góð hugmynd Sigurjón.. en mér finnst Sverrir stormsker hafa betri hugmynd.. ráðherfa í stað ráðherra

[Sigurjón Þórðarson, 22.11.2007 kl. 23:20]

Ég er nú ekki alveg sammála þér Óskar.

[Þórbergur Torfason, 22.11.2007 kl. 23:22]

Titill með viðskeytinu "herra er mjög afgerandi vísun til karlkyns því verður ekki mótmælt. Hef lesið Stormsker en hugnast ekki alveg "herfu" viðskeytið þó það geti sannarlega átt við á hátíðarstundum. KK. yrði þá "herfi eða herfill".

[Jón Valur Jensson, 22.11.2007 kl. 23:23]

... saggði Hegranesgoðinn.

[Sigurjón Þórðarson, 22.11.2007 kl. 23:25]

Ég verð að viðurkenna, Jón Valur, að ég hef ekki alveg rækt þetta embætti mitt sem skyldi.

[Guttormur Sigurðsson (IP-tala skráð) 23.11.2007 kl. 00:22]

Ég er nokkuð sammála Steinunni. Það er í raun ókurteisi að konum sé ætlað að bera embættis eða stöðuheiti sem eru karlkynsorð en á sama tíma sé kvenkyns stöðuheitum breytt í karlkynsheiti þegar karlmönnum dettur í hug að vinna fyrrum kvennastörf. Að vísu getur verið snúið að finna kvenkynsorð sem passa fyrir viðkomandi heiti. Í eina tíð þótti það sjálfsagt að kalla konur sem stýrðu skólum skólastýrur, en einhverra hluta vegna var farið að kalla þær skólastjóra, engu líkara en þær hefðu farið í kynskiptiaðgerð. Nota má ráðynja í stað ráðherra ( sbr. greifynja). forstýra í stað forstjóri, borgarstýra í stað borgarstjóri, meistarína í stað meistari. Í raun eru það örfá heiti sem þyrfti að finna nýyrði fyrir. Hvað er eiginlega orðið af riddaramennsku okkar karlmannanna að koma ekki til móts við þessar kvenlegu kröfur? Viljum við heldur karlgera þær konur sem takast á hendur einhver forystustörf í þjóðfélaginu?

[Sigurður Þórðarson, 23.11.2007 kl. 00:42]

Guttormur, Seinunn Valdís kvartaði ekki og bar þann kross karlmannlega að vera kölluð borgarstjóri. En þegar hún kemst í ríkisstjón verður að líkindum búið að skipta út orðinu ráðherra, þannig að hún hlýtur goðatign. Ef henni hugnast það ekki þar sem það er karlkynsorð mætti getur hún orðið gyðja.

Þórunn Sveinbjarnardóttir hefur gefið út þá yfirlýsinu að hún ætli að "axla sín skinn".  Því liggur beint við að Steinunn verði titluð:

Frú, Steinunn Valdís Óskarsdóttir umhverfisgyðja.  

Ekki amarlegur titill það. 

[Sigurður Þórðarson, 23.11.2007 kl. 00:56]

Þetta orð er komið úr saxnesku og hafði merkinguna hár, en breyttis síðar í yfirvald, guð og yfirmaður t.d. í her. Ætlast er til að undirmann svari fyrirskipunum yfirmanna með orðunum og skipit þá kyn ekki máli. "Já, skal gert herra minn"  Íbúar nýlenduvelda voru kallaðir herraþjóð.

[Jens Guð, 23.11.2007 kl. 01:01]

  Goðahugmyndin er frábær. 

[Guðrún María Óskarsdóttir., 23.11.2007 kl. 01:05]

Góður Sigurjón

kv.gmaria.

[Bjarni Ben (IP-tala skráð) 23.11.2007 kl. 01:21]

Mér finnst þetta nú ekki amalegt, goði og gyðja. Hvernig er það, er Steinunn Valdís þingkona, nú eða þingkvenmaður?

[Jóhann Kristjánsson, 23.11.2007 kl. 09:33]

Sæll Sigurjón og takk fyrir síðast. Heyrðu mér datt nú í hug orðið ráðherrína samanber ballettdansari og ballerína.. held að það gæti leyst vandann.

[Sigurjón Þórðarson, 23.11.2007 kl. 09:47]

Það er slls ekki amalegt Bjarni Ben, fyrir Geir Haarde að verða skyndilega að allsherjargoða. Jóhann ég þakka sömuleiðis kærlega fyir síðast, mér finnst nú eiginlega hugmynd Guttorms betri að kalla viðkomandi ráðynju en að ætla að bæta ína aftan við herra,

[Guðsteinn Haukur Barkarson, 23.11.2007 kl. 12:43]

En hvað með að halda orðinu "ráðherra" og taka upp kvenkyns útgáfu af þessu, eins og t.d.: Ráðynja, Ráðstýra eða eitthvað þvíumlíkt?

Ekki líst mér á neina goðafræði í þessu sambandi!   hehehe...  en það er bara ég. 

[Upprétti Apinn, 23.11.2007 kl. 14:15]

Ég verð að viðurkenna að mér fannst þetta miður vitlaus hugmynd hjá Steinunni þegar ég heyrði fréttina.  Bæði finnst mér þessi nafnbót ásamt fleirum orðin kyn laus í núverandi notkun, en einnig var ég hræddur við þann Pólitísk Rétthugsandi Orvellisma sem liggur að baki.

En þessi snylldar hugmynd hjá þér um endurupptöku á því frábæra orði Goði Hefur breytt skoðun minni á þessu máli.  Ég styð þessa tillögu heilshugar ef Goði kemur fyrir Ráðherra! 

Goði og Goð er náttúrulega ekki það sama, og myndi ég líklega mæla með orðinu Gyða í stað Gyðja til sömu aðgreiningar.

[Ásgeir Kristinn Lárusson, 23.11.2007 kl. 15:15]

Ég er alveg að missa mig í þessu titlatogi - en segi enn og aftur: tröllkennum ráðmenn þessarar aumu þjóðar. Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálatröll hljómar vel, ekki satt?

[halkatla, 23.11.2007 kl. 16:42]

mér finnst þetta snilldarhugmynd - goði er gott orð

[Sigurjón Þórðarson, 23.11.2007 kl. 16:44]

Þessi var nokkuð góður með að tröllkenna ráðamenn.  Ég man einungis eftir einum ágætum embættismanni á Akureyri sem kenndur var við tröll.

[Svenni (IP-tala skráð) 23.11.2007 kl. 17:28]

Vitlaus hugmynd og ekki sanngjörn fyrir þá sem bera nafnið Goði í dag.

Ráðherra er gott og gilt nafn og þingheimur ætti að fara að huxa um mikilvægari mál þegar í stað. 

[J. Einar Valur Bjarnason Maack , 23.11.2007 kl. 17:44]

Veistu, ég er ekki á því að það þurfi að breyta þessu. Það er hreinasti óþarfi, sóun á tíma og skattpeningum.

Hvernig væri að þingheimur einbeitti sér að meira áríðandi málum...?

...veit ekki hvort það yrði mikið betra, væntanlega fundnar nýjar leiðir til þess að sóa skattpeningum almennings á sem flesta vegu sem koma sem fæstum til góða. 

[Hallgrímur Guðmundsson, 23.11.2007 kl. 17:57]

Frábær prentvilla Sigurður RÍKISSTJÓN, þótt essunum sé aðeins ofaukið en samt frábær samnefnari fyrir liðið.