Sigurjón Þórðarson

Það var talsvert gert úr því að frambjóðandi Pírata var ekki með það á hreinu hve veiðigjaldið er hátt í þættinum Spursmál.  Þáttarstjórnandi upplýsti að veiðigjaldið væri 33% af reiknuðum hagnaði útgerðarinnar og látið var í veðri vaka að um ofureinfalt mál væri ræða sem allir ættu vera með á hreinu.  Málið er álagningin er langt frá því að vera einföld, sbr. nánast óskiljanlega framsóknarlega 5. gr. laga um veiðigjaldið. 

Í raun er álagningin hálfgerð vitleysa þar sem raunverð á markaði er ekki látið ráða heldur  er verðið meira og minna ákvarðað af ríkistofnun sem gefur út verðskrá sem er jafnan langt undir markaðsvirði. Meðalverð á markaði nú fyrir þorsk er 540 kr/kg en ríkisverðið er 333 kr/kg fyrir 4. kg. þorsk.  

Flokkur fólksins hefur lagt áherslu á að fiskur fari í auknum mæli á markað en það eitt myndi ekki aðeins auka gagnsæi heldur skila ríkissjóði og sveitarfélögum hærri tekjum í gegnum hærri tekjur sjómanna og hafnargjöld.

Hvað eru veiðigjöldin há? 

Veiðigjaldið á þorsk er 27 kr./kg sem er um 5% af raunvirði hráefnisins sem útgerðin greiðir fyrir tímabundinn rétt til þess að nýta sameiginlega auðlind þjóðarinnar.  Þegar verið er að meta hvort gjaldið sé of hátt eða lágt, þá liggur fyrir tilboð frá LS um að greiða hátt í fjórfalt hærra veiðigjald í sameiginlega sjóði fyrir veiðiheimildir í þorski eða 100 kr/kg. 

Það liggur skýrt fyrir að núverandi stjórn fiskveiðar er ekki að gera sig en afli er mun minni í öllum kvótasettum nytjategundum en fyrir "stjórnun". Áður blómlegar byggðir eru visnar og jafnvel útlit fyrir að þær fari í eyði, ef ekki verður hliðrað til í kerfinu.  Flest ef ekki allt bendir til þess að óhætt sé að auka frelsið til veiða smábáta en engu að síður þá er það aðeins Flokkur fólksins sem leggur áherslu á frelsið.

Aðrir flokkar telja meira og minna að lausnin sé að auka skattlagningu og halda nánast áfram í óbreytt kerfi. Það ætti að liggja ljóst fyrir að sú skattlagning hlýtur að þurfa að vera gerð á markaðslegum forsendum, en ekki fyrrgreindri 5. gr. laga um veiðigjald.

---------------------------------------------------------------

Hér er 5. gr. fyrir áhugasama.

 5. gr. Reiknistofn.
 Stofn til ákvörðunar veiðigjalds hvers nytjastofns skal reikna í þremur skrefum. Fyrst skal reikna fyrir hvert fiskiskip. Frá aflaverðmæti hvers nytjastofns sem skipið veiðir skal draga hlutdeild stofnsins í breytilegum og föstum kostnaði skipsins við veiðiúthald. Hlutdeild í breytilegum og föstum kostnaði við veiðiúthald skal vera jöfn hlutdeild aflaverðmætis stofnsins af heildaraflaverðmæti skipsins á almanaksári. Þessu næst skal leggja saman þá niðurstöðu fyrir öll fiskiskip sem veiddu nytjastofninn. Að lokum skal deila í samtölu þessa með öllu aflamagni nytjastofnsins hjá öllum fiskiskipunum á sama almanaksári. Reikna skal til króna á kílógramm landaðs óslægðs afla.
 Aflaverðmæti skal umreikna úr slægðum eða unnum afla til óslægðs afla og skal við þessa reikninga lækka skráð aflaverðmæti landaðs frysts afla um ¹/ 10 til að taka tillit til vinnslu um borð í skipum. Hækka skal skráð aflaverðmæti síldar, loðnu, kolmunna og makríls um ¹/ 10. Til breytilegs kostnaðar við fiskveiðar telst launakostnaður áhafna, eldsneyti eða annar orkugjafi fiskiskipa, veiðarfærakostnaður, viðhald fiskiskipa, frystikostnaður og umbúðir, löndunarkostnaður, hafnargjöld og eftirlits- og leyfisgjöld í fiskveiðum önnur en veiðigjald, flutningskostnaður, tryggingar, sölukostnaður og stjórnunarkostnaður. [Til fasts kostnaðar við fiskveiðar teljast skattalegar fyrningar skipa og skipsbúnaðar. Séu skattalegar fyrningar samtals hærri en 20% af fyrningargrunni að viðbættum 200 millj. kr. skal ríkisskattstjóri dreifa því sem umfram er á næstu fimm ár. Áætluð vaxtagjöld skulu nema sömu fjárhæð og þær fyrningar sem lagðar eru til grundvallar útreikningi á veiðigjaldi á ári hverju.] ¹⁾
 Eigendum, útgerðaraðilum og rekstraraðilum íslenskra fiskiskipa er skylt að skila sérstakri greinargerð um tekjur og kostnað af veiðum fiskiskipa og úthaldi þeirra, sundurgreint á einstök fiskiskip, með skattframtölum á því formi sem ríkisskattstjóri ákveður. Ákvæði 90. og 92.– 94. gr. laga um tekjuskatt, nr. 90/2003, gilda um öflun og skil þessara upplýsinga, eftir því sem við á. Sé upplýsingum ekki skilað eða ef upplýsingar sem látnar eru í té reynast ófullnægjandi eða ótrúverðugar, eða frekari þörf er talin á upplýsingum um einstök atriði, skal ríkisskattstjóri skora á viðkomandi að bæta úr. Verði áskorun um úrbætur ekki sinnt skal áætla tekjur og kostnað og skal miða fjárhæð kostnaðar við að hún sé ekki hærri en raunverulegur kostnaður. Við þessa áætlun er heimilt að taka mið af gögnum og upplýsingum sem aflað er hjá opinberum stofnunum og einkaaðilum. Jafnframt er heimilt að leiðrétta sýnilegar villur eða mistök í upplýsingum. Fiskistofu er heimilt að miðla upplýsingum til embættis ríkisskattstjóra úr aflaskýrslum og vigtar- og ráðstöfunarskýrslum og skal hún vera embættinu til ráðuneytis um þau gögn sem stofnunin lætur því í té.
 Komi í ljós við yfirferð greinargerðar sem getur í 3. mgr. að hún er ranglega útfyllt þannig að tekjur eru verulega vantaldar eða kostnaður oftalinn skal ríkisskattstjóri leggja á rekstraraðila sérstakt gjald sem nemur 5% af vantalinni tekjufjárhæð og/eða oftöldum kostnaði. Gjald þetta skal leggja á óháð því hvort vantaldar tekjur og/eða oftalinn kostnaður leiðir sem slíkur til leiðréttingar á reiknistofni veiðigjalds. Þá varðar engu þótt leiðrétting sé gerð síðar en tillaga er gerð til ráðherra skv. 4. gr. Ákvörðun ríkisskattstjóra um álagningu þessa gjalds er kæranleg til yfirskattanefndar, sbr. lög nr. 30/1992.
 Í þeim tilvikum þegar ekki liggja fyrir full skil upplýsinga sem getur í 2. og 3. mgr. skal engu síður reikna stofn veiðigjalds fyrir nytjastofna, eftir atvikum með beitingu þeirra heimilda sem kveðið er á um í 3. mgr.
 Hafi útreikningur reiknistofns reynst verulega rangur af einhverjum ástæðum er heimilt að endurákvarða gjaldið, samkvæmt ákvæðum 4. gr., til allt að síðustu tveggja veiðigjaldsára, þótt í ljós hafi komið að álagning hafi verið of lág.

Það er naumast hvað það er uppi á greiningardeildum bankana typpið að greina hvað fyrrum vinnufélagi þeirra í Seðlabankanum Ásgeir Jónsson gerir í vaxtaokrinu á næstunni.

Sérstaklega er tekið fram að nýlegur samverkamaður seðlabankastjóra í peningastefnunefnd, hafi alls ekki viljað fara í neina lækkun á okurvöxtunum. Sömuleiðis er sagt að komandi kosningar geti sett strik í reikninginn hvað varðar frekari lækkun vaxta.  

Það fer ekki á milli mála að bankarnir boða áframhaldandi vaxtaokur og grípa þá öll rök hversu vitlaus sem þau eru til þess að styðja stefnuna. 

Gildir þá einu að verið sé að setja unga fólkið og fjölda vel rekinna fyrirtækja í mjög erfiða stöðu og jafnvel í þrot. Engin umræða er um að vaxtastefnan sé þröskuldur í því að leyst verði úr framboðsskorti á húsnæði sem hefur keyrt upp verðbólguna.

Þessi staða er átakanleg þar sem ytri skilyrði eru góð - Hátt fiskverð, gott verð fyrir raforku og ferðalangar streyma til landsins.  Við þessar aðstæður er bankakerfið undir forystu Seðlabankastjóra að koma ungu fólki á kaldan klaka.

Ef eitthvað er þá ættu kosningar að leiða til vaxtalækkunar þar sem von er um að það komi til valda ábyrgari stjórnmálamenn en núverandi ríkisstjórn. 

Við höfum haft fjármálaráðherrann Bjarna Benediktsson sem hefur afneitað ábyrgð stjórnarráðsins á þróun verðlags og er í raun furðulegt að Sjálfstæðisflokkurinn skuli ekki bjóða upp á á ábyrgari forystumann í næstu kosningum. 

Það segir ákveðna sögu um ruglið þó svo upphæðin sé ekki há í stóra samhenginu að ríkisstjórnin hafi varið hátt í 60 milljónum kr. í að flytja inn  nokkra hunda og ketti! 

	Stjórnarslitin geti haft áhrif á vaxtaákvörðun
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Það sem stakk mig var að formaður Sjálfstæðisflokksins lagði áherslu á brennivínsmálin í ákalli í Morgunblaðinu til þjóðarinnar um að kjósa Sjálfstæðisflokkinn.  Hann gerir það með þeim orðum - "hverfa frá þeirri hugs­ana­villu að rík­is­starfs­menn ein­ir geti  - af­greitt lög­leg­ar neyslu­vör­ur"

Nú er ég sammála því að rétt sé að endurskoða einkaleyfi á sölu áfengis, en það þarf að gerast með því að breyta löggjöfinni. Sú aðferð sem Bjarni beitti sem fjármálaráðherra að fara ekki að skýrum ákvæðum laga, grefur undan réttarríkinu og borgaralegum gildum.   

Í Silfrinu með leiðtogum stjórnmálaflokkanna mátti skilja á orðum núverandi formanns Sjálfstæðisflokksins að hann væri boðberi aukinnar verðmætasköpunar í sjávarútvegi, þegar raunin er sú að flokkurinn hefur verið þröskuldur greinarinnar.

Fyrst má nefna að Bjarni hefur barist gegn því að fiskur sé verðlagður á frjálsum markaði, þannig að sú fiskvinnsla sem getur gert mestu verðmætin úr hráefninu fái fiskinn til vinnslu.  Sjálfstæðisflokkurinn hefur ekki mátt heyra á þetta minnst og hefur viðhaldið klíku - ríkisverðlagningu á fiski, til hagsbóta fyrir örfáar stórútgerðir.  Það sem meira er að flokkurinn ákvað í vor að fara gegn neytendum með því að leyfa einokun á kjötmarkaði!

Í öðru lagi þá hefur miklu  frekar lagt stein í götu dagróðrabáta en hitt, þrátt fyrir að það sé borðleggjandi að dagróðrabátar skili mun verðmætari fiski á land en togarar.

Í þriðja lagi þá hefur Sjálfstæðisflokkurinn kæft alla gagnrýna umræðu um fiskveiðiráðgjöfina sem hefur skilað mun minni afla í öllum tegundum í kjölfar þess að þær hafa verið kvótasettar.

Það er stórmerkilegt að Samfylkingin og Miðflokkurinn eru á sama báti og Sjálfstæðisflokkurinn í sjávarútvegsmálum - Vissulega vill Kristrún skattleggja mun meira en ekki breyta einokunarkerfinu í neinu.