Bara ef það hentar mér

Ákvörðun um nýtingu á sameiginlegum auðlindum þjóðarinnar er í eðli sínu pólitísk ákvörðun.  Í seinni tíð hefur ákvörðun um nýtingu fiskistofna verið ákvörðuð af aflareglu sem mótuð var af hagfræðingum og útfærð af Hafró.  Það væri í sjálfu sér hið besta mál ef reglan hefði skilað einhverjum árangir en svo er alls ekki.

Sá mæti maður Árni Sverrisson, fyrrverandi skipstjórnandi hjá Hafró og formaður Félags skipstjórnarmanna hlýtur að sjá ósamræmið í því hjá fyrrum ráðherra Bjarna Ben að víkja algerlega frá ráðgjöf Hafró þegar komið er að djúpkarfanum og gefa út 3.800 tonna veiðiheimildir, en tilkynna nánast í sömu andrá að ekki megi víkja frá sömu ráðgjöf upp á sporð þegar komið er að þorskinum.

Ástæðan fyrir þessari tvöfeldni var að fyrrum formaður Sjálfstæðisflokksins vildi greiða götu stórútgerðarinnar með því að leggja til hliðar ráðgjöf Hafró á sama tíma og hann sagði hana svo heilaga að ekki mætti með neinu móti koma á móts við sjávarbyggðirnar og strandveiðar, með neinum sveigjanleika.

Ef forysta SFS meinti eitthvað með ábúðafullu tali um ábyrgar fiskveiðar og óbrigðulli ráðgjöf, þá hefðu samtökin haft forgöngu um stöðva veiðar þegar vart var við mikinn djúpkarfa sem meðafla, í stað þess að gráta út veiðiheimildir sem "vísindin" eða aflareglan sagði að væru ósjálfbærar veiðar. 

Vissulega má hafa skilning á því að forysta Félags skipstjórnarmanna vilji víkja frá fiskveiðiráðgjöf sem hentar ekki hagsmunum félagsmanna.

Erfiðara er að átta sig á því hvað liggur að baki því þegar forysta Félags skipstjórnarmanna spyrðir sig við SFS í andstöðu við Strandveiðar og hve lítil áhersla er sett á gagnsæja verðmyndun á afla.  

Það er augljóst að hátt verð á færafiski á fiskmörkuðum hefur afar jákvæð áhrif á uppgjör til umbjóðenda Félags skipstjórnarmanna. 

Það þarf vart að taka það fram að ég var sammála Bjarna Ben um að sveigja verulega frá ráðgjöf hvað varðar djúpkarfa og furða mig því að hann hafi ekki viljað víkja örlítið frá ráðgjöfinni í þorski, til að koma á móts við skuldbindandi álit Mannréttindanefndar Sameinuðu þjóðanna.

 

 

 

 

Djúpkarfakvótinn tryggði laun sjómanna

Hvaðan á kvótinn að koma?

Forysta Flokks fólksins hefur síðstu vikurnar verið spurð út í hvaðan kvótinn eigi að koma í frjálsar handfæraveiðar og jafnvel er verið að býsnast yfir því hvaðan það smáræði sem veiðist í 48 daga strandveiðikerfinu eigi að koma?

Stutta svarið er að fiskurinn eigi að koma úr hafinu!

Það er nefnilega svo að flest ef ekki allt bendir til þess að Íslandsmið séu vannýtt. Ekki er það aðeins fyrir þá staðreynd að veiðin á Íslandsmiðum fyrir einni öld síðan var um 60% meiri þá en hún er nú, heldur gefa nýjustu athuganir Hafró eindregið til kynna að bæta eigi í veiðina.

Í glænýrri stofnmælingarskýrslu Hafró kemur skýrt fram að meðalþyngd flestra árganga þorsks sé vel undir meðaltalsþyngd frá árinu 1996 (sjá mynd 3). Fróðlegt væri að sjá sambærilegan samanburð við meðalvöxt áranna þegar veiðin var mun meiri t.d. á áttunda og níunda áratugnum.

Það er kristaltært að eina rökrétta líffræðilega svarið við litlum vexti þorsks í veiðistofni er að auka verulega veiðarnar. 

Vissulega er svarið annað ef haldið er áfram að fylgja í blindni aflareglu sem byggir ekki á neinni líffræði, en þá ætti að horfa til þess að sú ráðgjöf hefur einfaldlega reynst afar illa. Það kemur m.a. fram endurtekið í lítilli nýliðun (fjölda 3. ára fisks sem er að koma inn í veiðina). Einnig þeirri staðreynd að aflinn er miklu mun minni en höfundar aflareglunnar spáðu sjálfir fyrir um að hann yrði m.ö.o. reglan hefur ekkert forspárgildi.  

Það er ekki heldur hægt að horfa fram hjá því að gríðarlegt magn af þorski gufar hreinlega ítrekað upp í stofnmati Hafró, en upp úr 2018 gufaði upp af viðmiðunarstofni þorsks magn sem svarar til um tveggja ára þorskafla Íslendinga. Þessi uppgufun varð þrátt fyrir að ráðgjöfinni hafi verið fylgt upp á punkt og prik.

Það er hvorki ábyrgt né á nokkurn hátt forsvaranlegt að leggja heilu byggðalögin í eyði á borð við Grímsey ofl. sjávarbyggðir á grundvelli ósveigjanlegrar "ráðgjafar" sem er hvorki í samræmi við upphafleg markmið né vistfræðileg lögmál.

Það er því bæði skynsamlegt og ábyrgt að sýna sveigjanleika hvað varðar auknar vistvænar strandveiðar og hleypa af stokkunum tilraunaverkefnum þar sem sjávarbyggðirnar koma að stjórnun á nýtingu fiskimiða í túnfæti þeirra.

Tilvalið væri að hefja undirbúning við að hleypa strandveiðistjórnunarverkefnum af stað í Grímsey og Raufarhöfn.