Það sem Krónan vildi þá og nú

Það er dapurlegt að Krónan sé trekk í trekk að setja olnbogann í Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur fyrir afskipti af Wok On.  Nær væri að þakka eftirlitinu fyrir að tryggja matvælaöryggi og hrinda málinu af stað. Máli sem hefur ýmsa anga og flesta hræðilega.

Það sem kemur á ánægjulega á óvart er að aðfinnslur forsvarsmanna Krónunnar og Festis ganga annars vegar út á að upplýsingagjöf hefði mátt vera betri og síðan að aðgerðir eftirlitsins hefðu átt vera mun harðari.    

Hvers vegna kemur það á óvart? - Jú Krónan barðist ekki fyrir svo löngu gegn því að brauð í verslunum yrði smitvarið.

Þessi greinilega viðhorfsbreyting er jákvæð, en til þess að ná árangri í að tryggja öryggi matvæla þarf; almennan skilning á verkefninu, skilning á hlutverki eftirlits og tryggja góða menntun. Algengt er að matvælaframleiðendur og matvælaverslanir ofl. gangi á eftir því birgjar hafi fullgild starfsleyfi og kalli eftir frekari gögnum t.d. eftirlitsskýrslum yfirvalda. 

Athugasemdir

[Sigurður Þorsteinsson, 11.3.2024 kl. 19:17]

Sæll Sigurjón. Í gær fór ég á morgunkaffifund með mönnum á besta aldri, en við hittumst einu sinni í mánuði og ræðum landsmálin. Einn fór svo að ræða grein einhvers bloggara og fjallaði sú grein um heilbrigðiseftirlitin í landinu. Rúmur helmingur fundarmanna hafi oftar en ekki lent í þessum batteríum. Svo komu sögurnar og þær vorum nú ekkert sem þessi batterí myndu flíka svona opinberlega. Í lokin spurði sá sem hóf umræðurnar. Hvað eru margir hér skráðir í Sjálfstæðisflokkinn. Það reyndust vera tveir og tóku ekki þátt í umræðum um málefnið.  Náinn samstarfsmaður minn, kona, hefur sérmenntun á neytendamálum í Þýskalandi, og talverða reynslu á því sviði m.a. varðandi eftirlit. Við vorum kölluð til varðandi svona heimsókn. Annar eftirlitsaðilinn kom með kröfur með hótunum um lokun. Þegar viðkomandi ver spurður um þessar reglur sem átti að hafa verið brotnar, spurði þýski sérfræðingurinn um r0kstuðning, og þá vildi svo til að þá var vitað í heilbrigðiseftirlit í Þýskalandi. Sérfræðingurinn spurði frá hvaða eftirliti það væri og í hvaða borg. Þá urðu menn mjög vandræðalegir og ef þú hefur séð hund sem hefur fengið hirtingu þá lýsir það því þegar þessir eftirlitsmenn laumuðu sér út úr fyrirtækinu. Svo hlusta ég á Bylgjuna í morgun og það er ekki falleg lýsingin. Eða viðtalið við Fiskkónginn. Sigurjón ertu að ögra starfsfélögum þínum? 

[Sigurjón Þórðarson, 11.3.2024 kl. 20:47]

Það væri ágætt að fá eitt dæmi frá þessum ágæta kaffifundi,þar sem helmingur fundarmanna hafði "lent" illa í batteríinu þannig að það sé hægt að ræða efnislega um málið

Ég missti af þessu viðtali við gamlan og ágætan félaga minn Fiskikónginn, en hann er sniðugur markaðsamaður. Hann lætur í sér heyra til að komast í fréttirnar og stundum hittir hann naglann á höfuðið en stundum ekki t.d. þegar hann sverti alla smábátasjómenn landsins og gaf heilu bæjarfélagi ógeðiseinkunn.

  Jú jú Fiskikóngurinn hefur það til síns máls að vilja fá að selja þjóðlegan mat frá einyrkjum sem hafa ekki starfsleyfi og matvörur á borð við reyktan lunda, hákarl, sigin fisk og eitthvað þess háttar.

Ég held að Fiskikónurinn átti síg á því að það er ekki við Heilbrigðiseftirlitið að sakast heldur miklu frekar þá sem búa til reglurnar sem eftirlitið framfylgir, því miður er ég ekki í stöðu Guðlaugs Þórs þ.e. að vera ráðherra.  Ef svo væri þá væri meiri slaki á ýmsum sviðum einkum þegar komið er að þjóðlegum íslenskum mat. 

Ég á ekki von á öðru en stjórnendur Krónunnar hugsi sinn gang og munu á næstu dögum færa Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur þakkir í stað þess að gera þá sem unnu erfið verk að blórabögglum.

[Sigurður Þorsteinsson, 12.3.2024 kl. 07:39]

Sigurjón því miður óttast ég að þú sért ekki að grínast. Mér er mjög umhugað um að búa landið allt. Á sínum tíma tók ég þátt í fundarherferð um landið, virkir bændur af báðum kynjum. Þá eins og oft áður var erfið staða hjá mörgum bændum. Hef fengið síðan fullt af ábendingum um jákvæð áhrif svona verkefna. í þættinum Í bítið mánudaginn 11.mars er viðtal við Oddnýu Önnu Björnsdóttur framkvæmdastjóra beint frá býli. Set linkinn hér í lokin. Þar segir hún að reglugerðafargan og framkvæmd heilbrigðíseftirlita á landinu aðal óvin þeirra sem eru að aðal óvini þeirra sem eru í verkefninu Beint frá býli. Nú veit ég að menn eru akki að vinna af hreinræktuðum óþverraskap. Býðst til að skipuleggja og koma á ráðstefnu um hvernig hægt er að fara í fremstu röð á þessu sviði í Evrópu. Þátttaka frá opinberum aðilum, ráðuneyti, heilbrigðiseftirlitunum og framleiðendum. Það er vond nálgun að taka þennan málaflokk út fram einhverri flokkapólitík. Aldrei spyr ég hvar menn eru í flokki og er alveg slétt sama. www.visir.is/k/85df29a6-f4ea-4cf7-99b7-f97b53edb923-1710149105165

[Sigurjón Þórðarson, 12.3.2024 kl. 10:46]

Nú hittirðu ágætlega á þar sem ég hef verið áhugasamur um heimavinnslu matvæla og m.a. farið í skoðunarferð til Færeyja til þess að kynna mér reglur og aðstöðu sem notuð er til "heimaslátrunar". Ég hef einnig fylgst með þessum málaflokki hér í gegnum starfið og almennan áhuga á verkefninu.

Mín niðurstaða er sú að glamur stjórnmálanna um að auka veg Beint frá býli hefur ekki  birst í rýmra regluverki. Það er reglum sem bjóða upp á sveigjanlegri túlkun fyrir þá sem hafa þann starfa að fylgja reglunum eftir.  Þrátt fyrir áratugaumræðu um beint frá býli þá gerðist ekkert fyrr en Jón Bjarnason setti reglugerð um framleiðslu undir smáræðismörkum árið 2012 og gott ef Kristján Þór setti ekki reglur um umbúnað minni sláturhúsa fyrir nokkrum árum. Sú skráningarreglugerð sem Guðlaugur Þór setti í nafni einföldunar árið 2022 fyrir áhættuminni fyrirtæki er hins vegar hrein hringavitleysa sem hefur einkum gert minni fyrirtækjum erfitt fyrir. 

Nú hef ég rætt við Oddnýju Önnu um þessi mál og tel að við séum á sama báti þ.e. að vilja rýmka reglur fyrir smáframleiðendur en þó þannig að matvælaöryggið sé ásættanlegt og samkeppnisaðstöðu minni framleiðenda sem eru þegar með fullgild leyfi sé ekki raskað.  Til þess að ná framangreindu markmiði fyrir smáframleiðendur þá er það best gert með að rýmka ágæta reglugerð sem Jón Bjarnason setti. 

Nú erum við Oddný Anna enn sem komið er a.m.k. hvorugt ráðherrar, en fyrir þá sem eru í þeirri stöðu þá væri tilvalið að bæta regluverkið í stað þess að sverta þær stofnanir sem eru að vinna eftir reglum stjórnarráðsins.   

Það má geta þess að það geta verið alls konar málefnalegar ástæður fyri því að afgreiðlsa erinda tefjist og fái að lokum afsavar.  Það eru dæmi um að fyrirtæki sem hafa fengið kröfur á sig frá Heilbrigðiseftirliti á höfuðborgarsvæðinu hafi viljað komast hjá því að uppfylla þær með því að staðsetja sig í sumarbústöðum ofl. þess háttar. 

[Sigurður Þorsteinsson, 12.3.2024 kl. 18:10]

Sigurjón gagnrýnin sem kom fram á ráðstefnu framleiðenda Beint frá býli er bæði á regluverkið en einnig á eftirlitstofnanir og/eða starfsfólk þeirra. Þriðji aðilinn eru jú framleiðendurnir. Í stað þess að afgreiða eftirlitstofnanirnar eins og þú virðist vilja gera er það alls ekki upplifun þeirra sem standa í framleiðslunni. Nú sérð þú um svæði þar sem framleiðslan er að öllum líkindum til fyrirmyndar, en framleiðslueiningarnar eru líka mjög stórar. Gagnrýnin snýst fyrst og fremst um litlar framleiðslueiningar og hugsanlega þær sem flokkast sem miðlungs stórar. Eftirlitsaðilarnir eru ekki einungis heilbrigðiseftirlit heldur oft líka varðandi brunavarnir. Ef farið er í vinnu til þess að breyta núverandi aðstæður til þess að efla matvælaframleiðslu væri ekki tilvalið að ná samvinnu þessara aðila um æskilegar breytingar?