Er súldin ávísun á langt sumarþing?

Í dag hef ég verið í blíðskaparveðri á Siglufirði að vitja um net en sit nú hér í stofunni á Sauðárkróki og velti fyrir mér næstu leikjum í stjórnmálalífi landsmanna. Eftir að hafa velt hlutunum fyrir mér og hlustað á orð vísra Skagfirðinga er niðurstaðan sú að sumarþingið sem nú stendur verði nokkuð langt. Ekki er meginástæðan sú að mikil ótíðindi bárust frá Hafrannsóknastofnun um helgina enda er það nokkuð reglubundinn söngur og hið sama má segja um viðbrögð Einars Kristins sem fer í marga hringi og erfitt að festa hendur á hvað hann ætlar sér.

Ég tel að aðalástæðan fyrir því að þingið muni standa lengi sé slæmt sumarveður í Reykjavík. Meðan ég starfaði sem þingmaður varð ég var við vaxandi óþol hluta þingmanna við að dvelja við fundastörf þingsins. Þessa gætti sérstaklega á vorin. Nú er um að gera fyrir Einar Sveinbjörnsson og Sigga storm að gera úttekt á þessu. Þeir hafa báðir áhuga á veðri og pólitískum vindum.

Horfum framhjá misheppnaðri talningu þarþarsíðustu kynslóðar - sýnum ábyrgð

Í forystugrein Morgunblaðsins er í dag fjallað um ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar. Það er gefið í skyn að „uppbygging“ þorskstofnsins hafi misheppnast vegna hálfkáks stjórnmálamanna við að fara eftir ráðgjöf Hafró. Þetta er misskilningur hjá leiðarhöfundi Morgunblaðsins. Á síðasta áratug hefur verið farið meira og minna eftir ráðgjöf stofnunarinnar en helstu skekkjur sem komið hafa fram eru „ofmat“ stofnunarinnar sjálfrar á þorskstofninum. Á það sérstaklega við í kringum endurmat við síðustu aldamót.

Stundum hefur þessi misheppnaða uppbygging verið skýrð út frá því hve mikið hafi verið farið umfram ráðgjöf, samanlagt áratugi aftur í tímann. Þetta er auðvitað fáheyrð vitleysa, það gengur ekki að nálgast málið frá því sjónarhorni þar sem ráðgjöfin hlýtur að miðast út frá stofnstærð hverju sinni. Þetta væri álíka og bóndi skýrði lélegar heimtur af fjalli með því að pabbi hans eða afi hefðu mistalið í fjárhúsinu.

Núna ríður á að stjórnvöld sýni ábyrgð og fari gaumgæfilega með gagnrýnum hætti yfir þessa ráðgjöf og útiloki engin sjónarmið. Margvísleg rök og vísindaleg gögn, s.s. endurheimtur á fiskmerkingum, sýna berlega að reiknilíkönin gefa niðurstöður sem stangast á við raunveruleikann.

Áhugaverðar pælingar hjá Kristjáni

Mér finnst þetta mjög áhugaverðar pælingar hjá Kristjáni en hann setur stærð og samspil hinna ýmsu dýrastofna í samhengi. 

Ég er sjálfur efins um að loðnuveiðar hafi mikinn afrakstur þorskstofnsins og legg þá til grundvallar það orkuflæði sem annars yrði ef loðnuveiðum yrði hætt.

Í góðri vertíð má búast við að 1 milljón tonna veiðist af loðnu.  Gefum okkur að þessum veiðum verði hætt og helmingur þess fisks sem hætt væri við að veiða lenti uppi í kjaftinum á þorskinum, þ.e. þá um 500 þúsund tonn.

Þumalputtaregla í líffræði segir að 10% æti dýra nýtist til vaxtar, en hin 90% tapast þegar farið er upp þrep í fæðukeðjunni. (Það er ástæðan fyrir því að rándýr eru margfalt færri en bráð). 

Af þessu leiðir að ef öll þessi loðna lenti í kjafti þorskins yrði þyngdaraukning þorskstofnsins um 50 þúsund tonn en aflareglan alræmda segir að það eigi að veiða 25% eða 20% af þyngdaraukningunni.  Valið út frá þessum forsendum er þannig 10 þúsund tonn af þorski á móti 1 milljón tonna af loðnu.

Ég vil að lokum minna á þær 50 þúsund hrefnur sem svamla megnið af árinu í kringum landið éta hér við land mun meira af fiski en íslenskir sjómenn veiða. Útreikningar Hafró gefa til kynna að hrefnan éti 2-3 milljónir tonna af fiski en íslenskir sjómenn hafa á undanförnum árum veitt með allt og öllu í kringum 1,5 milljón tonna.

"Stórmerkilegt að við skulum ekki vera búnir að eyða þorskinum"

Ekki ólíklegt að niðurskurður aflaheimilda aukist enn

Ég er nýkominn úr ferð til Skotlands en þar eru menn komnir enn lengra í að skera niður veiðar í Norðursjó. Þar er veiðin rétt um 10% af því sem hún var áður en uppbyggingarstarfið hófst.  Hafró stefnir í þessari ráðgjöf að um 30% af því sem veitt var áður en hafist var handa við byggja upp.

Niðurskurðurinn hefur komið smám saman og alltaf er því lofað að hann verði til þess að það veiðist meira næst en aldrei kemur þetta ,,næst" eins og við vitum sem höfum fylgst náið með ráðgjöf Hafró.

Það er orðið tímabært að stjórnvöld hleypi fleiri sjónarmiðum og aðilum að rannsóknum.  Þessi stefna sem hefur ráðið för hefur ekki gefið af neitt af sér og það er ekkert sem gefur til kynna að þessi friðunarstefna skili öðru en enn meiri niðurskurði. 

Einar Kristinn hefur hingað til miklu frekar lagt stein í götu þeirra sem hafa gagnrýnt nýtingarstefnu Hafró, s.s. Jóns Kristjánssonar fiskifræðings.  Er ekki löngu orðið tímabært að aflétta núverandi einokun Hafró á rannsókn og ráðgjöf og leyfa öðrum að spreyta sig sem hafa náð góðum árangri, t.d. í Færeyjum?

 

Sjávarútvegsráðherra: Þurfum að ræða málin af yfirvegun

Verður ,,ráð"gjöfin endurskoðuð?

Uppbyggingarstarf stjórnvalda á þorskstofninum hefur alls ekki gengið upp á síðustu áratugum.  Nú stefnir í að þorskveiðin verði ríflega þrisvar sinnum minni en áður en kvótakerfið var tekið upp. 

Það er rétt að rifja það upp að aflareglan sem starfið hvílir á byggir ekki á nokkurri vistfræði heldur er hún afrakstur pólitískt skipaðara reiknimeistara sem hófu gerð allsherjar aflareglu árið 1992 en það ár var þorskaflinn 309 þúsund tonn. Nú eru sömu reiknimeistarar að leggja til að veiðihlutfallið verði minnkað og að þorskaflinn verði á næsta ári 130 þúsund tonn.  Þetta er galið.

Getur afrakstur kvótakerfisins og aflareglunar kallast árangur? Eflaust að mati Einars Kristins sjávarútvegsráðherra.

Ég vil taka undir með Kristni Péturssyni sem sagði í tilefni af þessari ,,ráð"gjöf að hún byggðist ekki á líffræði heldur miklu frekar einhverri reiknisfræðilegri fiskifræði sem gengur þvert gegn viðtekinni vistfræði.  Í skýrslu Hafró segir að orðrétt:

2.1.2. Meðalþyngd, kynþroski og holdafar

Meðalþyngd þorsks eftir aldri hefur lækkað verulega á síðustu árum og er meðalþyngd flestra aldursflokka í stofnmælingu að hausti (SMH) 2006, afla 2006 og stofnmælingu í mars (SMB) 2007 í eða við sögulegt lágmark (töflur 3.1.2. og 3.1.4.).

Hvað á það að þýða að ætla vernda í auknum mæli fisk sem ekki er að vaxa? Væri ekki miklu nær að veiða fiskinn?

Hvaða uppgötvun í náttúrufræði varð til þess að Hafró ákvað að leggja til að breyta aflareglu og lækka veiðihlutfall á þorski úr 25% í 20% af stofnstærð?

Hvaða líffræðilegu rök eru fyrir því að lagt er til að veiða miklu hærra hlutfall af ýsunni en þorskinum?

Það þarf að fara fram gagnrýnin umræða og athugun á þessari ráðgjöf sem hefur gríðarleg áhrif á þjóðarhag. Áður hefur farið fram endurskoðun og þá hafa oftar en ekki verið fengnir sérfræðingar sem koma úr sama skóla og þeir sem hafa ráðið för hjá Hafró, s.s. þegar A. Rosenberg var fenginn til að endurmeta aflaregluna eftir að Hafró hafði ,,ofmetið" þorskstofninn og tapað út úr fiskabókhaldinu mörghundruð þúsund tonnum af þorski. Í þeirri skýrslu er lítið sem ekkert um líffræðilegar skýringar heldur meiri umræða um reiknimódel sem hvíla á mjög veikum grunni líffræðilega. Niðurstöðuna af þessu endurmati sjáum við nú í enn einni ráðgjöfinni þar sem almenn líffræði er lögð til hliðar og vafasöm módel sett í öndvegi.

Hafró leggur til þriðjungs samdrátt í þorskafla